به آفتاب يا بغير آن.

هشتم‌ وضو ساختن بابى كه سؤر حيوانى باشد كه خوردن گوشت آن حرام است هر گاه آن حيوان طاهر باشد مثل باز و گربه و ميمون و غير آن.

نهم‌ وضو ساختن بابى كه سؤر حيوانى باشد كه خوردن گوشت آن مكروهست خواه كراهيّت شديد باشد مثل استر و خواه كراهيّت قليل مثل اسب‌

فصل وضو جهة سه چيز واجب است و جهة بيست و يك چيز سنّت‌

امّا

آن سه چيز كه وضو جهة آنها واجبست‌

اوّل‌ نماز كه بى‌وضو[1] درست نيست مگر نماز ميّت كه آن را بى‌وضو مى‌توان گذاردن چنانكه گذشت بلكه جنب و زن حايض نيز مى‌تواند نماز ميّت گذارند هر چند قدرت بر غسل داشته باشد.

دوّم‌ طواف خانه كعبه هر گاه طواف واجب باشد امّا طواف سنّت را بى‌وضو تواند كرد.

سيّم‌ عضوى از اعضاى خود را بخط مصحف‌[2] رسانيدن يعنى حرفهاى آن و به آن چه قايم مقام حرفست مثل تشديد و همزه‌[3] بشرط آن كه آن عضو حسّ داشته باشد پس ناخن‌[4] و موى خود را بى‌وضو به خطّ مصحف مى‌توان رسانيدن‌

و

امّا آن بيست و يك چيز كه وضو جهة آنها سنّت است‌

اوّل‌ قرآن خواندن و نوشتن.

دوّم‌ مصحف برداشتن.

سيّم‌ در آمدن به مسجد.

چهارم‌ نماز ميّت گذاردن.

پنجم‌ سعى در حاجت مؤمنى يا در حاجت خود كردن.

ششم‌ زيارت قبر مؤمنى كردن.

هفتم‌ اگر شخصى بخواب رود سنّت است كه اوّل وضو سازد به تخصيص اگر آن شخص جنب باشد.

هشتم‌ اگر شخصى محتلم شده باشد و خواهد كه مجامعت كند سنّت است كه اوّل وضو سازد تا ايمن شود از ديوانه بودن فرزند كه از اين جماع به همرسد.

نهم‌ اگر خواهد با زن آبستن مجامعت كند اوّل وضو بگيرد تا ايمن شود از آن كه فرزندى كه در شكم مادر است بى‌فهم و بخيل نباشد.

دهم‌ اگر شخصى ميّت را غسل داده باشد و خواهد كه مجامعت كند قبل از غسل مس ميّت سنت است كه وضو سازد.

يازدهم‌ اگر زن حيض داشته باشد سنت است كه در وقت هر نماز وضو سازد و مشغول بذكر خداى باشد.

دوازدهم‌ اگر شخصى از روى ميل زنى را ببوسد سنّت است كه بار ديگر وضو سازد.

سيزدهم‌ اگر از شخصى مذى بيرون آيد و آن آبيست چسبيده كه از ملاعبت زنان به همرسد.

چهاردهم‌ اگر از شخصى وذى بيرون آيد و آن آبيست غليظ كه بعد از بول بيرون مى‌آيد.

پانزدهم‌ اگر مرد دست به فرج زن رساند.

شانزدهم‌ اگر شخصى قى كند و او را از آن قى كراهيّت به همرسد.

هفدهم‌ اگر شخصى وضوى ناقض كرده باشد بجهة ضرورتى مثل وضوى جبيره يا تقيّه يا بجهة بيمارى شخصى ديگر او را وضو داده باشد يا بجهة تعجيل غافله بر موزه يا بر چاقشور مسح پا كرده باشد و بعد از وضو ساختن عذر برطرف شود سنّت است كه نوبت‌[5] ديگر وضو سازد.

هجدهم‌ اگر شخصى دندان خود را خلال كند و از آن خلال كردن خون به همرسد.

نوزدهم‌ اگر شخصى را رعاف يعنى خون دماغ بهم رسيده باشد.

بيستم‌ اگر كسى زياده بر چهار بيت از شعر باطل‌

[1] و ملحق به نماز است ركعات احتياط و قضاء تشهّد و سجده فراموش شد كه بايد وضوء را به جهت آنها باقى بدارد و احوط به جا آوردن سجده سهو است با وضوء صدر دام ظله

[2] بلكه مد و اعراب نيز ملحق به حرف است صدر دام ظله

[3] و ملحق به خطّ مصحف است اسمهاى خدا و صفات خاصّه او و اسمهاى پيغمبران و اوصياى آنها و حضرت زهرا سلام اللَّه عليهم اجمعين على الاحوط صدر دام ظله العالى

[4] جواز رسانيدن به ناخن و دندان و امثال آن معلوم نيست صدر دام ظلّه العالى

[5] بلكه البتّه نوبت ديگر وضو ساختن را ترك ننمايند صدر دام ظله