responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 229

فبعد التكميل او الرّدّ تنقص العدد من مربّع نصف عدد الاشياء و تزيد جذر الباقي على نصفها او تنقصه منه فالحاصل هوب الشّيئ المجهول.

مثالها: عدد ضرب في نصفه و زيد على الحاصل اثنا عشر حصل خمسة امثال العدد.

فاضرب شيئا في نصفه فنصف مال مع إثنا عشر يعدل خمسة اشياء.

فمال و اربعة و عشرون يعدل عشرة اشياء فانقص الاربعة و العشرين من مربّع الخمسة يبقى واحد و جذره واحد.

فإن زدته على الخمسة او نقّصته منها يحصل المطلوب.

ترجمه و شرح:

مسئله دوّم‌

مسئله دوّم از مسائل مقترنات راجعست بمعادله‌اى كه مشتمل بر تقابل بين اشياء و عدد و اموال باشد.

قاعده اينستكه ابتداء مانند مسئله اوّل بمال نظر مى‌كنيم اگر از واحد كمتر بود آنرا تكميل مى‌نمائيم و اگر از واحد بيشتر بود به واحد برمى‌گردانيم و سپس عدد و شيئ را بهمين نسبت كم يا زياد مى‌نمائيم بعد عدد اشياء را نصف نموده و آنرا مربّع مى‌كنيم و بعد از تحصيل مربّع عدد را از آن كم مى‌نمائيم و سپس جذر باقيمانده را با نصف عدد اشياء جمع يا كم مى‌نمائيم حاصل همان شيئ مجهولست.

مثال‌

عددى را در نصف خودش ضرب كرديم آنگاه بر حاصل ضرب عدد «12» را افزوديم حاصل «5» برابر عدد منظور شد آن عدد منظور چيست؟

حلّ‌

براى تحصيل عدد منظور اوّل آن را شيئ فرض مى‌كنيم پس طبق سؤال آنرا در

نام کتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 229
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست