متن: و فى القسمة يطلب ما اذا ضرب فى المقسوم عليه يساوى المقسوم.

فتقسّم عدد جنس المقسوم على عدد جنس المقسوم عليه و عدد الخارج من جنس ما وقع فى ملتقى المقسومين.

ترجمه و شرح: و اگر بخواهيم خارج قسمت جنسى بر جنسى ديگر را بدانيم قاعده اينستكه:

خارج قسمت عبارت از چيزى است كه وقتى آنرا در مقسوم عليه ضرب كنيم مساوى با مقسوم شود.

مثلا در تقسيم «20» مال بر «5» شيئ خارج قسمت «4» شيئ است زيرا از ضرب «4» شيئ در «5» شيئ «20» مال حاصل مى‌شود.

و براى سهولت دانستن خارج قسمت بجدولى كه قبلا ترسيم شد رجوع شود.

متن: الفصل الثّاني في المسائل السّتّ الجبريّة

إستخراج المجهولات بالجبر و المقابلة محتاج الى نظر ثاقب و حدس صائب و امعان فكر فى ما اعطاه السّائل و صرف ذهن فيما يؤدّى المطلوب من الوسائل.

فتفرض المجهول شيئا و تعمل ما تضمّنه السّؤآل سالكا على ذلك المنوال لينتهى الى المعادلة.

ترجمه و شرح:

فصل دوّم در بيان مسائل ششگانه جبرى‌

و قبل از بيان اين مسائل مقدّمه‌اى ذكر مى‌شود.

مقدّمه: اگر از طريق جبر و مقابله بخواهيم مجهولى را بدست آوريم بايد داراى نظرى تيز و حدسى صحيح و فكرى دقيق باشيم كه بواسطه اينها در سؤال سائل نيك تفكّر كرده و بعد از اعمال قواى ذهنى و استمداد از وسائل و مقدّمات رياضىّ مطلوب را تحصيل كنيم.