است كه تصدّق كنى در حالتى كه تندرست و بخيل باشى‌[1] و امّيد به بقا داشته از پريشانى ترسى، و پس نيندازى تا هنگامى كه مرگ را معاينه نمايى در آن وقت گويى‌[2]: به فلانى اين مقدار بدهيد و به فلانى‌[3] اين مقدار بدهيد[4].

ديگر سزاوار آن است كه عطا را كم بشمارد تا در نزد خدا عظيم گردد. و اين به آن مى‌شود كه متذكّر توفيق و ثواب شود.

حضرت امام جعفر صادق 7 فرمودند: معروف تا سه خصلت در آن نباشد معروف نمى‌باشد: يكى كم شمردن. و دوم پنهان داشتن. و سيُم تعجيل آن را نمودن، از براى آنكه هرگاه او را كم شمارى عظيم مى‌گردانى آن را در نزد كسى كه احسان به آن نموده‌اى. و هرگاه پنهان دارى آن را تمام كرده خواهى بود. و هرگاه تعجيل نمايى گوارا ساخته خواهى بود[5] و اگر غير اين كنى محو آن را نموده، زبون و بى‌فايده ساخته خواهى بود[6].

و ديگر سزاوار آن است كه پاكيزه‌تر و محبوبتر و دورتر از شبهه را عطا كند، خداى عزّ وجلّ در قرآن مجيد[7] فرموده: «وَ يَجْعَلُونَ لِلَّهِ ما يَكْرَهُونَ»[8] يعنى مى‌گردانند از براى خدا چيزى را كه كراهت از آن مى‌دارند.

و فرموده: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»[9] يعنى نيكى را در نمى‌يابيد تا انفاق كنيد از آنچه محبّت به آن مى‌داريد.

[1] - حاشيه‌m : سبب در آنكه در حالت بخل صدقه افضل است آن است كه عمل بر خلاف نفس شده، مخالفت با هَوى‌ نموده خواهد بود، منه.

[2] -a s + كه.

[3] - فلانى/s a فلان.

[4] - أمالي الطوسي: 398 ح 34. عوالي اللئالي 1: 368 ح 68.

[5] -s - و هرگاه تعجيل نمايى ... بود.

[6] - الكافي 4: 30 ح 1. الخصال: 133 ح 143.

[7] -a s - مجيد.

[8] - نحل: 62.

[9] - آل عمران: 92.