امّا آن سه شمشير كشيده شده و برهنه: يكى بر سر دشمنان از مشركان عرب است، خداى عزّ و جلّ [در سوره توبه، آيه 5] فرمايد: فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ، يعنى: «دشمنان مشرك را هر جا كه يابيد بكشيد و بگيريدشان و در تنگنا قرارشان دهيد (بازداشتشان كنيد) و در هر گذرگاهى به كمينشان بنشينيد»، [و در همان سوره آيه 11 فرمايد:] فَإِنْ تابُوا (أى آمنوا) وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ‌، يعنى: «پس اگر توبه كنند (يعنى ايمان آورند)[1] و نماز برپا دارند و زكات بدهند، برادران دينى شمايند». از اين گروه هيچ چيز جز كشته شدن يا مسلمان شدن پذيرفته نمى‌شود، و دارائى و ثروتشان غنيمت مسلمانان است، و فرزندانشان اسير مى‌باشند، همان گونه كه پيامبر 6 در باره‌اشان عمل كرد، چرا كه آن حضرت 6 هم اسير نمود و هم درگذشت و بخشيد، و هم فديه پذيرفت.

و شمشير دوم بر اهل ذمّه (يعنى: يهوديها و ترسايان) كشيده شده، خداوند سبحان [در سوره بقره، آيه 83] فرمايد: قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً، يعنى: «به مردم سخن خوش و نيك بگوئيد»، اين آيه در باره أهل ذمّه نازل شد، [تا آنكه‌] فرمايش خداوند [در سوره توبه آيه 29]: قاتِلُوا الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ لا يُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ‌، يعنى: «با كسانى از كتاب داده‌شدگان (يعنى جهودان و ترسايان) كه به خدا و روز واپسين ايمان نمى‌آورند و آنچه را كه خدا و پيامبر او حرام كرده‌اند حرام نمى‌شمارند و دين حقّ را نمى‌پذيرند كارزار كنيد تا آنگاه كه به دست خود با خوارى جزيه دهند»، آن آيه پيش را نسخ نمود، پس هر كدام از آن جماعت كه در كشور اسلامى باشد بغير از پرداخت جزيه يا كشته شدن هرگز چيز ديگرى از آنان پذيرفته نخواهد شد و تمام اموال و دارائيشان از غنائم مسلمين بحساب آيد و اولادشان اسيرند، پس چون پرداخت جزيه را بر خود پذيرفتند، در نتيجه اسارتشان بر ما حرام، و اموالشان محترم، و ازدواج با ايشان حلال است. و هر كدام از آنان در كشورى كه با ما در جنگ است بسر برد در

[1] جناب استاد غفّارى- حفظه اللَّه- جمله ما بين پرانتز را از اضافات نسخه پردازان دانسته و قول صحيح را:

ُ« فإن تابوا من قتال المسلمين»

مى‌دانند. براى توضيحات بيشتر به كتاب تهذيب الأحكام ج 4 ص 146 چاپ نشر صدوق مراجعه كنيد.