نام کتاب : احوال و آثار مير سيد على همدانى (با شش رساله از وي) نویسنده : رياض، محمد جلد : 1 صفحه : 60
آن كتابخانه گذاشته است. يكى از مريدان او
بنام سيد محمد قاضى كه قبلا در ختلان مراقب كتابخانه بوده، درينجا هم شغل سابق
خود را انجام ميداد. از «واقعات كشمير» معلوم ميشود كه سلطان قطب الدين ازين
كتابخانه ديدن كرده است. از همين كتاب اطلاع ميرسد كه بعد از وفات على همدانى زمام
امور كتابخانه مذكور را ملا احمد در دست گرفته است[1]
ياران على همدانى هم در گوشه و كنار نواحى كشمير دين اسلام و زبان فارسى را توسعه
ميدادند و اين كار را خلف امجد على همدانى، مير سيد محمد همدانى و همكاران او هم
بسرعت عجيبى انجام ميدادهاند. سلطان اسكندر بتشكن علما و فضلا و دانشمندان ايران
را از ناحيههاى عراق و خراسان و ماوراء النهر به كشمير دعوت كرده و كمك نموده
است[2] مادر
سلطان بىبى حورا كه از مريدان على همدانى بوده در سائر خدمات فرهنگى او شركت و
همكارى جسته است[3]- از
خانقاههاى متعدد كه در دوران سلطنت اسكندر بنا شده و براى كارهاى دينى و فرهنگى
مورد استفاده و بكار ميرفته «خانقاه والا» و «خانقاه اعلا» و «خانقاه كبرويه» قابل
ذكراند[4].
خانقاه معلى يا مسجد شاه همدان
اين خانقاه بيشتر بنام «مسجد شاه همدان» معروف است از چوب ديودار
صنوبر ساخته شده و سبك مخصوص دارد[5]- «تمام آن
بنا از قطعات چوب ضخيم و مكعب است كه برروى هم مانند خشت نصب كردهاند و در وسط آن
بنا تالار وسيع مربعى قرار دارد»[6] اين مسجد
در موضع «علاء الدين پوره» و بركنار رودخانه ابهت (يعنى جهلم كنونى) و در نزديكى
شهر سرىنگر واقع است- همان جائى است كه على همدانى در آنجا فرود آمده بود- سيد
درين منزل نماز ميگزارده و معمولا وعظ ميگفت. مهمترين فعاليتهاى تبليغى و تدريسى