6- غاية المكان فى دراية الزمان‌

(اثر تاج الدين محمود اشنهى است)

ميكروفيلم شماره 3260 كتابخانه مركزى از روى مجموعه شماره 787 كتابخانه رضا رامپور (هند).

در آخر رساله آمده است: «تمت الرسالة المسماة ... من مصنفات ...

عين القضاة سيد على همدانى عطر اللّه مضجعه ...»

رساله از تاج الدين محمود اشنهى ميباشد و در پاكستان چاپ هم شده و ترجمه انگليسى آن هم بوسيله آقاى عبد الحميد كمالى در كراچى (پاكستان) چاپ گرديده، و انتساب آن به مير سيد على همدانى اشتباه محض ميباشد.

كتب و رسائل على همدانى كه نگارنده بآنها دسترسى پيدا نكرده‌ام ولى اسم يا مشخصات آنها را در فهرست‌هاى كتابخانه‌هاى مختلف مى‌توان يافت:

1- فراست نامه (ر ك فهرست بر اكلمان مجلد اول، ص 106، فهرست بلوشه پاريس، جلد 4، ص 101).

آغاز رساله: «بدان ... اسعدك اللّه تعالى فى الدارين كه اين رساله ايست مفيد».

2- رساله در بيان روح و نفس (ر ك فهرست فرهنگستان تاشكند، ج 2، شماره 2361 و نيز فهرست نسخ دفتر هند در لندن، مجلد 1، ص 432 و در آن‌جا مذكور است كه رساله «نفسيه» از على همدانى باهتمام قاضى حميد الدين ناگورى در سال 1332 هجرى قمرى در دهلى چاپ شده است ولى بنده نتوانستم آن را بدست بيآورم. در فهرست نسخ خطى تاجيكستان زير شماره 2339 هم رساله «نفسيه» مذكور است و از قرائن معلوم ميشود كه همان «روح و نفس» ميباشد.

3- رساله صفريه: آقاى محمد ايوب قادرى به نقل از مكتوبات پير جماعت على شاه پورى (چاپ انجمن خدام الصوفيه كراچى 1958 ميلادى) اثبات كرده كه نسخه خطى اين رساله در دست صاحب مكتوبات بوده است (ترجمه اردو تذكره علماى هند، ص 252 كراچى 1961 م).