درباره علم خداوند فرموده «او قرارة نطفة او نقاعة دم و مضغة او ناشئة خلق و سلالة» خ 91 135، خدا مى‌داند محل استقرار هر نطفه را و قرارگاه جمع شدن هر خون و مضغه را. مضغه حالت نطفه بعد از «علقه» است علت اين تسميه آن است كه نطفه در آن حال مانند تكّه گوشت جويده است

مضمض

مضمضه آن است كه انسان آب را در دهان گيرد، بعد بيرون اندازد، آن فقط يك بار در «نهج» آمده كه به لشكرش وصيت فرمود: «و لا تذوقوا النوم الّا غرارا او مضمضة» نامه 11 371 «غرار»- به كسر اول:- خواب سبك. مضمضه خواب آن است كه انسان بخوابد، بعد بيدار بشود بعد بخوابد و همين طور، يعنى نخوابيد جز خواب سبك يا قدرى بخوابيد و بعد بيدار شويد و همانطور جمع كنيد

مضىّ

- به ضمّ اول و تشديد آخر- رفتن. گذشتن: «ذهب و خلا» به معنى مداومت نيز آيد، موارد بى‌شمارى از آن در «نهج» آمده است «امضاء» به معنى انفاذ است «امضى فيه حكمه» خ 205 يعنى انفاذ كرد و اجرا نمود، به معاويه مى‌نويسد: «فلست بامضى على الشكّ منّى على اليقين» نامه 17 375، نيستى مداومتر بر شك از من بر يقين

مطر

(مثل شرف) باران:

«المطر: ماء السحاب»

در اقرب الموارد آمده: فعل مطر در خير و رحمت و فعل «امطر» در عذاب و شرّ گفته مى‌شود مواردى از آن در «نهج» آمده است، گويا درباره آينده فرموده: «فاذا كان ذلك كان الولد غيظا و المطر قيظا و تفيض اللئّام فيضا و تغيض الكرام غيضا» خ 108 157، چون آن، زمان رسد، فرزند مايه غيظ و غضب والدين مى‌گردد، روز بارانى روز گرما مى‌شود، آدمهاى لئيم بسيار شوند و بزرگواران منزوى و ناپديد گردند

در وصف رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرموده: «خير البريّة طفلا و انجبها كهلا و اطهر المطّهرين شيمة و اجو المستمطرين ديمة» خ 105 151 «مستمطر» به صيغه مفعول يعنى كسى كه از او باران خواسته شود، منظور از آن در اينجا احسان و يارى است، در نسخه عبده و ابن ميثم به جاى «اجود» لفظ «امطر» نقل شده ولى در نسخه ابن ابى الحديد و صبحى صالح، «اجود» آمده است.