نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 893
بينىاش
را او پدر چهار نفر قوچ است و قدرتمند است.
و امّت
اسلامى از او و پسرانش روز سرخ (و خونى) را خواهند ديد، اينكه فرمود: حكومت او
مانند ليسيدن سگ... است اشاره به كم بودن مدت حكومت و تحقير اوست، حكومت مروان بعد
از مردن معاوية بن يزيد چهار ماه و ده روز، به قولى شش ماه بود، مراد از چهار
فرزند قدرتمند او ظاهرا چهار پسر صلبى اوست: عبد الملك كه داراى خلافت اسلامى شد و
عبد العزيز بن مروان كه حاكم مصر بود و بشر بن مروان كه حاكم عراق شد و محمد بن
مروان كه والى جزيره بود، و شايد منظور حضرت پسران چهارگانه عبد الملك مروان باشد
كه عبارت بودند از وليد و سليمان و يزيد و هشام
كبل
(مثل
عقل) به زنجير كشيدن، حبس كردن. به معنى زنجير يا زنجير بزرگ نيز آمده است و فقط
يك مورد در «نهج» وجود دارد، درباره جهنّم فرموده: «لا
يظعن مقيمها و لا يفادى اسرها و لا تفصم كبولها» خ 109 163 كبول (مثل عقول)
جمع كبل به معنى زنجير مىباشد يعنى كسى كه در جهنم مقيم است كوچيدن ندارد، اسير
آن فديه داده و آزاد نمىشود و زنجيرهايش پاره و گسسته نمىگردد
كبو
افتادن
بر رو
«كباد
الجواد كبوا: انكبّ على وجهه»
دو مورد
از اين ماده در «نهج» ديده مىشود، درباره عثمان فرموده: «الى ان انتكث عليه فتله و اجهز عليه عمله و كبت به بطنته» خ 3 49،
كار عثمان همانطور خوردن و سرگين انداختن بود تا اينكه رشتهاش پنبه شد، عملش سبب
قتل او گرديد و پرخورى نگونسارش كرد.
و درباره
تارك اسلام گفته است: «فمن يتبغ غير الاسلام دينا
تتحقّق شقوته و تنفصم عروته و تعظم كبوته» خ 161 230، هر كس جز اسلام تابع
دينى شود، بدبختىاش محقّق مىشود، دستگيرهاش (از خوشبختى) پاره مىگردد، و سقوطش
بزرگ مىشود
كتاب
كتاب و
كتب و كتابة: نوشتن، آن در اصل به معنى جمع كردن است
«كتبت
القربة» يعنى مشك دوختم كه عبارت اخراى جمع كردن دو چرم به وسيله دوختن است
على هذا
نوشتن را كتابت گويند كه حرف با حرف و كلمه با كلمه
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 893