عبد الله بن قيس (ابو موسى) ديروز مى‌گفت: اين حادثه فتنه است زه‌هاى كمانها را قطع كنيد و شمشيرها را در غلاف داريد: «و انّما عهدكم بعبد الله بن قيس بالامس يقول: انّها فتنة فقطّعوا اوتاركم و شيموا سيوفكم...» خ 238 357 و در نامه‌ايكه به آن خبيث در وقت والى بودن كوفه نوشت چنين شروع فرمود: «من عبد الله علّى امير المؤمنين الى عبد الله بن قيس امّا بعد فقد بلغنى عنك قول هو لك و عليك...» نامه 63 453

قيض

شكافتن و شكافته شدن:

«قاض الشى‌ء قيضا: شقّه و انشق»

تقييض را تبديل و تقدير و آماده كردن گفته‌اند، دو مورد از آن در «نهج» آمده است، درباره قيامت فرموده: «خشعت الاصوات... و ارعدت الاسماع لزبرة الداعى الى فصل الخطاب و مقايضة الجزاء» خ 83 109، مقايضه در اينجا به معنى مبادله است يعنى مبادله جزاء با اعمال. معنى كلام چنين است: صداها خوابيد، گوش رعد زده شد از صداى دعوت كننده به ديوان عدالت و مبادله جزاء در مقام موعظه فرموده: «و لا تكونوا كجفاة الجاهليّة لا فى الدين يتفقّهون و لا عن الله يعقلون كقيض بيض فى اداح يكون كسرها وزرا و يخرج حضانه شرّا» خ 166 240، قيض به معنى شكستن است معنى كلمات در «دحو» گذشت

قيظ

شدت حرارت. تابستان. آن سه بار در «نهج» آمده است در مذمت ياران فرموده: «فاذا امرتكم بالسير اليهم فى ايّام الحرّ قلتم هذه حمّارة القيظ امهلنا يسبّخ عنا الحرّ» خ 27 70 چون در ايام گرما به شما امر مى‌كنم براى رفتن به طرف اهل شام مى‌گوئيد: اين وقت شدّت گرماست مهلت دهيد تا گرما از ما تخفيف يابد «شموس قيظ» 165 سركشى حرارت: «و المطر قيظا» خ 108 روز بارانى گرما باشد

قيل

اقاله: بر هم زدن و فسخ خريد و فروش. گويند

«اقال البيع: فسخه»

و نيز گويند:

«اقال الله عثرتك» يعنى خدا از تو بگذرد

مواردى از اين ماده در «نهج» آمده است، در محلّى فرموده: «فرحم الله امرءا استقال توبته و استقال خطيئته و بادر منيّته» خ 143 199، خدا رحمت كند كسى را كه از توبه استقبال كند، و از گناهش گذشت بخواهد و از مرگش جلو افتد.