نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1146
آوردن و
اعتذار كردن آمده است.
وعث
سخن.
مشقت، فساد، پنج مورد از آن در «نهج» آمده است، در مقام دعا فرموده: «اللهم انّى اعوذ بك من وعثاء السفر و كابة المنقلب و سوء
المنظر فى الاهل و المال و الولد» خ 46 86، خدايا به تو پناه مىبرم از
مشقت سفر و اندوه برگشت و از نظر بد در اهل و مال و فرزند كه وقت برگشتن آنها را
در وضع بدى به بينم، نصر بن مزاحم در كتاب صفين ص 132 نقل كرده كه آن حضرت در وقت
رفتن به صفّين چون پا در ركاب كرد فرمود: «اللهم انّى
اعوذ بك من وعثاء السفر...» درباره اسلام فرموده: «و
لا ضنك لطرقه و لا وعوثة لسهولته و لا سواد بوضحه» خ 198 314 يعنى براى
راههايش تنگى وجود ندارد و به آسانيش صعوبتى نيست و براى نورانيتش سياهى وجود
ندارد، و در تعقيب آن فرمود: «و لا وعث لفجّه»
در رفتن به راهش مشقتى نيست. درباره اهل دنيا به امام حسن 7 مىنويسد: «قد ضلّت عقولها و ركبت مجهولها، سروح عاهة بواد وعث ليس لها
راع يقيمها و لا مسيم يسيمها» نامه 3 400، اهل دنيا مانند بهائمى است كه
عقولشان را تباه كرده و راه نامعلوم را رفته است، چرندگان آفت هستند در وادى صعب
السير كه نه چوپانى دارند كه بازشان دارد و نه و چرانندهاى كه به چراشان بفرستد.
وعد
راغب در
مفردات گويد: وعد در خير و شرّ هر دو به كار رود گويند: «وعدته بنفع و ضرّ» ولى
وعيد فقط در وعده شرّ گفته مىشود
مواعده
هم براى مفرد باشد و هم براى بين الاثنين «موعد» (مثل موسم) مصدر ميمى به معنى
وعده و اسم زمان و مكان است «اوعد ايعادا» در شرّ به كار رود موارد زيادى از آن در
«نهج» آمده است.
در حكمت
336 فرموده: «المسئول حرّ حتّى يعد» آنكه از او
چيزى خواستهاند تا وعده نداده آزاد است، به اصحابش فرمايد: «اصبحت و الله لا اصدّق قولكم... و لا اوعد العدوّ بكم»
خ 29 73 به خدا قسم حرفتان را تصديق نمىكنم و دشمن را به وسيله شما نمىترسانم، و
در حكمت 290 فرموده: «لو لم يتوعّد الله على معصيته
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1146