نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1135
«فهم حانون على اوساطهم، مفترشون لجباهم و اكفّهم... يطلبون الى
الله تعالى فى فكاك رقابهم» خ
139 304 منظور از «اوساط» كمرهاست كه در حال ركوع خم مىشود رجوع شود به «حنو»
«حانون» جمع حان. به معنى خم كننده است.
وسع
سعه به
فتح اول و دوّم به معنى فراخى و گسترش است خواه در مكان باشد مانند: ﴿«إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ»﴾ و
خواه در فعل باشد مثل ﴿«وَ اكْتُبْ لَنا فِي
هذِهِ»﴾ فعل «وسع يسع» لازم و متعدى هر دو آمده است، مواردى از آن
در «نهج» ديده مىشود چنانكه فرموده: «طوبى لمن ذلّ فى
نفسه... و وسعته السنّة و لم ينسب الى البدعة» حكمت 123 خوشا به حال آنكه
در پيش خود خاضع است و سنّت اسلام او را وسعت مىدهد و به بدعت نسبت داده نمىشود.
«آلة الرياسة سعة الصدر» حكمت 176 در «صدر»
گذشت.
وسق
(مثل
عقل) جمع كردن
«وسق
الشىء: جمعه»
استيساق:
جمع شدن. آن فقط يك بار در «نهج» آمده است، در مقام موعظه فرموده: «ادّبتكم بسوطى فلم تستقيموا و حدوتكم بالزواجر فلم
تستوسقوا» خ 182 263، با تازيانهام شما را تأديب كردم راست نشديد و
بانهيهاى خدا صدايتان زدم جمع نشديد، كنايه از عدم قبول نصيحت است.
وسل
وسيله:
تقرّب و نزديكى:
«وسل اليه:
تقرّب»
«وسيلة»
اسم نيز آمده است يعنى آنچه با آن تقرّب مىشود، چند مورد از آن در «نهج» آمده است
چنانكه فرموده: «انّ افضل ما توسّل به المتوسّلون الى
الله سبحانه و تعالى الايمان به و برسوله و الجهاد فى سبيله» خ 110 163،
بهترين چيزيكه تقرّب جويندگان با آن به خدا تقرب پيدا مىكنند، ايمان به خدا و
رسول و جهاد در راه خداست. و نيز فرمايد: «المنيّة و
لا الدنيّة و التقلّل و لا التوسّل و من لم يعط قاعدا لم يعط قائما» حكمت
396 منظور از «توسّل» تقرّب به مردم و سئوال از آنهاست يعنى مرگ بهتر است از
ارتكاب كار پست مثل ذلّت و نفاق و اكتفا به قليل بهتر است از توسّل به مردم، آنكه
به آسانى داده نشود به مشقت داده نمىشود، درباره رسول خدا ص فرموده: «و آتة الوسيلة و اعطه السّناء و الفضيلة» خ 106 154
منظور از وسيله ظاهرا
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1135