نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1134
تحاسبوا» خ 90
123 بندگان خدا خودتان را بسنجيد پيش از آنكه سنجيده شويد و حساب كنيد پيش از آنكه
حساب كرده شويد درباره شهادتين فرموده: «تصعدان القول
و ترفعان العمل لا يخفّ ميزان توضعان فيه و لا يثقل ميزان ترفعان عنه» خ
114 169
وزى
(مثل
عقل) جمع شدن فشرده شدن «توازى» برابر و روبرو بودن، دو مورد از آن در «نهج» آمده
است در وصف رسول خدا 6 فرموده: «و
اشهد انّ محمدا عبده و رسوله... لا يوازى فضله و لا يجبر فقده» خ 151 210
با فضلش برابرى نمىشود و فقدانش قابل جبران نيست متوازيين
فى القدرة» خ 223 يعنى برابر در قدرت، در بعضى نسخهها» متوازنين از «وزن»
آمده است.
وسد
توسيد:
قرار دادن و ساده زير سر انسان، سه مورد از آن در «نهج» آمده يافته است خطاب به
رسول خدا 6 فرموده: «فلقد و سدّتك
فى ملحودة قبرك و فاضت بين نحرى و صدرى نفسك فانّا للّه و انا اليه راجعون»
خ 202 320 يعنى خوابانيدم و تكيه دادم تو را در شكاف قبرت و روح تو ميان گلو و
سينه من از بدنت خارج شد، گويا منظور تكيه دادن حضرت به ديوار قبر است در باره
اولياء الله فرموده: «حتى اذا غلب الكرى عليها افترشت
ارضها و توسّدت كفّها» نامه 45 420، چون خواب بر او غالب شود زمين را فرش
قرار داد و دست را زير سر مىگذارد: «يتوسّد الحجر»
خ 160 سنگ را زير سر مىگذاشت و يا بر آن تكيه مىكرد، در كلام بالا «ارضها كفّها» به نفس راجع است.
وسط
(مثل
عقل) در ميان واقع شدن و مثل شرف اسم است به معنى معتدل و ميانه «اوسط» وسطتر و
ميانهتر و معتدلتر چند مورد از آن در «نهج» آمده است، چنانكه فرموده: «نحن النمرقة الوسطى بها يلحق التالى و اليها يرجع الغالى»
حكمت 109، وسطى مؤنث اوسط است، معنى اين سخن در «غرق» گذشت. به خوارج فرمود: «و خير الناس فىّ النمط الاوسط فالزموه و الزموا السواد
الاعظم» خ 127 184، نمط نوعى از لباس و نيز به معنى طريقه و مذهب است كه در
«نمط» گذشت «اوسط» به معنى معتدلتر و حدّ وسطتر است، در صفت متقيان فرموده:
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1134