حكايت مسافرانى است كه موافق نشد و طبع پسند نشد براى آنها منزل بى‌آب و گياهى، پس قصد كردند منزل با آب و گياهى را... و حكايت آنها كه به دنيا فريفته شد حكايت قومى است كه در منزل پر نعمتى بودند، آن منزل آنها را به منزلى خشك انداخت درباره فرماندهان لشكر به مالك مى‌نويسد: «فوّل من جنودك... ممّن يبطى‌ء عن الغضب و يستريح الى العذر و يرأف بالضعفاء و ينبو على الاقوياء» نامه 53 433 «ينبو» در اينجا به معنى عدم انقياد است در لغت آمده:

«نبا عليه صاحبه: لم ينقد له»

يعنى از لشكريانت كسى را فرمانده كن كه دير به خشم مى‌آيد. و عذر را قبول مى‌كند، به ضعيفان رأفت دارد و بر اقوياء تسليم نمى‌شود.

درباره مرگ فرموده: «تتابعت عليكم عدوته و قلّت عنكم نبوته» خ 230 352 يعنى عداوتش بر شما پى در پى است و خطا كردنش از شما كم است، در لغت آمده:

«بنا السهم عن الهدف: قصّر و لم يصبه»

درباره مالك اشتر به اهل مصر نوشته: «بعثت اليكم عبدا من عباد الله... فانّه سيف من سيوف الله لا كليل الظبّة و لا نابى الضريبة» نامه 38 411 «ظبه» به ضمّ اوّل و تخفيف به معنى دم شمشير «نابى» ضربت خطا كننده و بى‌اثر. يعنى: بنده‌اى از بندگان خدا را براى شما امير كردم، كه شمشيرى است از شمشيرهاى خدا، نه دم آن كند شود و نه ضربتش بى‌اثر گردد

نتج

اين كلمه فقط يك بار در «نهج» آمده است در حكمت 460 فرموده «الحلم و الاناة توأمان ينتجها علوّ الهمة» بردبارى و عدم شتاب با هم زائيده شده‌اند.

بلند همّتى آنها را نتيجه مى‌دهد و مى‌زايد

نتق

(مثل عقل) بلندكردن،:

«نتق الله الجبل فوقهم: رفعه»

آن فقط يكبار در «نهج» آمده است درباره كعبه فرمايد: «وضعه باوعر بقاع الارض حجرا و اقلّ نتائق الدنيا مدرا و اضيق بطون الاودية قطرا» خ 192 293 خداوند بيت خودش را قرار داد در دشوارترين سنگستانهاى زمين، و در كمترين بلنديهاى دنيا از حيث كلوخ (كه چيز كمى مى‌روياند) و در تنگترين درّه‌ها از حيث كنار آن. نتائق جمع نتيقه به معنى مكان مرتفع است