نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1006
نبأة
(مثل وحشت) صداى خفى و آهسته، چنانكه فرموده: «بنا
اهتديتم فى الظلماء... وقر سمع لم يسمع الواعية و كيف يراعى النبأة من اصمّته
الصبحة... خ 4 51 گويا در مقام ملامت فرموده است، يعنى به وسيله ما اهل بيت
در تاريكى هدايت يافتيد و به نور ايمان آمديد، كر باد گوشى كه بانگ بلند را نشنود،
چطور صداى آهسته بشنود و در گوش گيرد، آنكه صيحه و بانگ بلند او را كر كرده است،
گويا منظور از واعية و صيحه فرمودههاى قرآن و رسول خدا 6 و از
«نبأة» كلمات خود آن حضرت است
نبىء
پيامبر.
اين كلمه اگر به معنى فاعل باشد معنايش خبر دهنده است كه پيامبر از جانب خدا خبر
مىدهد، و اگر به معنى مفعول باشد معنايش خبر داده شده است كه نبىّ از جانب خدا
خبر داده مىشود، ولى ظاهرا مراد معناى اوّل است كه اهل لغت گفتهاند:
«النبىّ:
المخبر عن الله»
اين لفظ
به صورت مفرد جمع دفعات در «نهج» آمده است.
نبوّت:
مصدر است به معنى پيامبرى، راجع به اينكه در كوه «حراء» با رسول خدا صلى اللّه عليه
و آله بوده مىفرمايد: «و لقد كان يجاور بحراء فاراه و
لا يراه غيرى... ارى نور الوحى و الرسالة و اشمّ ريح النبوة» خ 192 301
نبت
نبت و
نبات مصدر هستند و نيز به هر چه از زمين رويد اعم از درخت و علف، نبت و نبات گفته
مىشود، مواردى از آن در «نهج» آمده است، به اصحابش فرموده: «قد اصطلحتم على الغلّ فيما بينكم و نبت المرعى على دمنكم...»
خ 133 192 «نبت» در اينجا فعل ماضى و به معنى روئيدن است يعنى: بر كينه
قديم و ثابت اتفاق كردهايد و چراگاه بر سرگينهايتان روئيده است رجوع شود به «دمن»
درباره علم فرموده: «فبادروا العلم من قبل تصويح
نبته...» خ 105 152 «تصويح» به معنى خشك شدن و خشك كردن است، يعنى مبادرت
كنيد به علم قبل از خشك شدن گياه آن، كه ديگر نتوانيد آنرا زنده كنيد
مبنت
(مثل منطق) اسم مكان به معنى محل نبت و روئيدن است درباره رسول خدا 6 فرموده: «مستقرّه خير مستقرّ و منبته اشرف منبت»
خ
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1006