responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 76

آنها به جنگ من گرد آمدند چنانكه قبل از من به جنگ رسول خدا، از جانب من مكافاتها به قريش كيفر دهند، كه رحم مرا قطع كرده و حكومت پسر مادرم را از من گرفتند، محمد عبده در شرح آن گفته: فاطمه بنت اسد مادر آنحضرت رسول خدا 6 را در دامن خود تربيت كرد، و آنحضرت درباره وى مى‌فرمود: «فاطمة امّى بعد امىّ» فاطمه بعد از مادر اصليم مادر من است، ابن ميثم رحمه الله وجه ديگرى گفته و قول محمد عبده را به طور «قيل» نقل كرده است ولى ظاهرا قول محمد عبده مقبولتر است، امام صلوات الله عليه خواسته با اين كلمه قرابت كاملش را به آنحضرت بيان دارد، ظاهرا در نهج البلاغه «امّ» بغير معنى مادر نيامده است.

امّى:

درس ناخوانده

راغب در مفردات گويد: امّى كسى است كه خواندن و نوشتن بلد نيست و از قطرب نقل كرده كه «اميّه» به معنى جهالت است و «امى» از آن معنى است

در الميزان فرموده: «امّى» منسوب است به مادر خويش زيرا مهربانى مادر مانع شده كه فرزندش را به دست معلّم بسپارد و در نزد خودش نگاه داشته است.

اين كلمه فقط سه بار در «نهج» يافته است و هر سه درباره رسول خدا 6. چنانكه فرموده: «انّ الذى انبّئكم به عن النّبى الامّى 6» خ 101، 147 و نيز: «و أنعم الفكر فيما جاءك على لسان النبى الّامى 6» خ 153، 214. درباره حبّ و بغض خويش فرموده: «لو ضربت خيشوم المؤمن بسيفى هذا على ان يبغضى ما ابغضنى... و ذلك انّه قضى فانقضى على لسان النبّى الامّى 6 انه قال يا على لا يبغضك مؤمن و لا يحبك منافق» حكمت 45.

امّة:

گروه و جماعت متشكل. اين كلمه از «امّ» به معنى قصد است،

راغب در مفردات گويد: امّت هر جماعتى است كه يك چيز آنها را متحد كند مانند دين يا زبان يا مكان

مثلا در آيه: (قالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ) اعراف: 38 وجه مشترك شرك و كفر است، اين كلمه در نهج البلاغه پيوسته در معنى فوق به كار رفته است.

آنحضرت در فرمان مالك چنين فرموده: «فانّى سمعت رسول الله صلى اللّه عليه و آله و سلّم يقول فى غير موطن: «لن تقدّس امّة لا يؤخذ للضعيف فيها حقّه من القوى غير متتعتع» نامه‌

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 76
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست