responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 554

طبرسى و راغب گفته‌اند: اصل آن «سمو» به معنى رفعت و بلندى است

«تسميه» نام گذاشتن «سمىّ» هم نام. از اين ماده موارد زيادى در «نهج» آمده است، در حكمت 369 فرموده: «يأتى على الناس زمان لا يبقى فيهم من القرآن الّا رسمه و من الاسلام الّا اسمه».

سمات

علامتها. مفرد آن سمة است در وصف رسول خدا فرموده: «مشهورة سماته كريما ميلاده» خ 1، 44 كه علامتهايش در كتب انبياء گذشته مشهور بود.

مساماة

مفاخره و رقابت در علوّ و بزرگى. آن فقط يكبار در كلام حضرت آمده است به مالك اشتر مى‌نويسد: «اياك و مساماة الله في عظمته فانّ الله يذّل كلّ جبّار و يهين كلّ مختال» نامه 3، 428 حذر كن از برترى جوئى با خدا در عظمت او، كه خدا هر ظالم را ذليل و هر متكبر را خوار مى‌كند، يعنى اهل استكبار در برابر خدا مباش.

سمآء

بلندى. آسمان. اين كلمه به لفظ مفرد (سماء) بيست و پنج بار و به لفظ جمع سموات 12 بار در كلام حضرت آمده است، اصل آن «سمو» به معنى رفعت و بلندى است.

راغب گويد: سماء هر چيز، بالاى آنست

طبرسى فرموده: سماء معروف است و هر آنچه بالاى تو باشد و بر تو سايه افكند سماء است

سماء اطاق سقف آن است به باران نيز سماء گويند كه در بالاست.

آنجا كه در دعاى استسقاء فرموده: «اللهم... انزل علينا سماء مخضلة» خ 115، 172 منظور از سماء باران است يعنى خدايا بر ما بارانى سيراب كننده‌اى بفرست در نهج البلاغه آمده كه آسمان درها دارد «و فتحت لهم ابواب السماء» خ 222، 343 و راهها دارد «سلونى قبل ان تفقدونى فلانا بطرق السماء اعلم منّى لطرق الارض» خ 189، 280 و نيز آسمان اهل (غير از ملائكه) دارد، «انّ حكمه فى اهل السماء و اهل الارض لواحد» خ 192، 287 و امانت بر آسمانها عرضه شده است «انّها عرضت على السموات المبنيّة» خ 199، 317

سنبك

به ضمّ اوّل گوشه ناخن اسب در لغت آمده

«السنبك: طرف الحافر»

جمع آن سنابك بر وزن عواطف است و نيز به معنى عهد و اوّل هر شى‌ء آمده است اين لفظ دو بار در «نهج» ديده مى‌شود، در حكمت 31 فرموده: «و من تردّد في الريب‌

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 554
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست