نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 506
گرديد، و
هر كس از بندهايت دور شد موفّق گشت «زور» بر وزن قول زيارت كنندگان نامه 9 «زورت»
مصدر است به معنى زيارت كردن خ 109.
زور
- به ضم
اول- دروغ. ظاهرا به دروغ از آن جهت زور گفتهاند كه از حق منحرف است:
«الزور:
الكذب. الشرك»
و آن پنج
بار در «نهج» آمده است درباره جاهل عالمنما فرموده: «و
نصب للناس اشراكا من حبائل غرور و قول زور» خ 87، 119 براى مردم دامهائى از
ريسمانهاى غرور و سخن دروغ نصب كرده است. به معاويه مىنويسد: «و انّ البغى و الزّور يوتغان المرء فى دينه و دنياه»
نامه 48، 423، ظلم و دروغ شخص را در دين و دنيايش به هلاكت مىاندازد «وتغ»:
هلاكت.
زوغ
زوغ و
زيغ هر دو به معنى انحراف و ميل است
عدهاى
آنرا مطلق ميل، ولى راغب ميل از استقامت يعنى ميل از حق گفته است
قرآن
مجيد و «نهج» قول راغب را تأييد مىكند، و آن هفت بار در كلام حضرت آمده است
درباره آدم منحرف فرموده: «و من زاغ سائت عنده الحسنة
و حسنت عنده السيئة» حكمت 31 هر كس از حق منحرف شود كار خوب در نزدش بد
نمايد و كار بد خوب. درباره خوارج فرموده: «انّما
اصبحنا نقاتل اخواننا فى الاسلام على ما دخل فيه من الزيغ و الاعوجاج» خ 122،
179 ما صبح كرديم در اسلام با برادران خود مىجنگيم به علت انحراف و كجى كه در آن
داخل شده است.
زوال
از بين
رفتن و انتقال از محلّ. از اين ماده موارد زيادى در «نهج» آمده است در حكمت 244
فرمايد: «انّ لله فى كل نعمة حقّا فمن اداّه زاده منها
و من قصّر فيه خاطر بزوال نعمته» براى خداوند را در هر نعمت حقّى هست هر كه
آنرا ادا كند، خداوند بر نعمت مىافزايد و هر كه كوتاهى كند با زوال نعمتش به خطر
مىافتد. و در حكمت 372 فرمايد: «يا جابر من كثرت نعم
الله عليه كثرت حوائج الناس اليه فمن قام لله فيها... عرضّها للدوام و البقاء و من
لم يقم فيها بما يجب عرضّها للزّوال و الفناء»
«مازال»
به معنى دوام و پيوسته است نفى در نفى افاده اثبات مىكند: «و الله
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 506