responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 106

اين سه مورد در «نهج» يافته است.

اَيْم:

بى‌شوهر و بى‌زن ماندن،

در لغت آمده: «آمت المرئة من زوجها تئيم: فقدته و كد الرّجل من زوجه»

از اين ماده فقط يك كلمه در «نهج» يافته است، امام صلوات اللّه عليه در ملامت اهل عراق فرموده: «اما بعد يا اهل العراق فانّما انتم كالمرأة الحامل حملت فلمّا أتمّت املصت و مات قيمّها و طال تأيمها و ورثها ابعدها...» خ 71، 100، اى اهل عراق شما مانند زن حامله‌اى هستيد، چون حملش را به وقت زائيدن رسانيدن، آنرا سقط كرد، از آن طرف او مرد، بى‌شوهر بودن او طول كشيد و اشخاص دور از شوهرش ارث بردند. محمد عبده گويد: منظور امام از اين كلام آنستكه: شما در صفين نزديك به پيروزى بوديد ولى فرصت را از دست داديد، و گردن به حكميت داديد نتيجه تلاشها را معاويه برد «تأيم» از باب تفعّل است.

اين:

رسيدن، حضرت به معاويه مى‌نويسد: «اما بعد فقد آن لك آن تنتفع باللّمح الباصر من عيان الامور» نامه 65، 455، رسيد وقتى كه بهره‌گيرى بانگاه آشكار از كارهاى واضح. از اين ماده فقط اين مورد در «نهج» يافته است.

اين:

مكان، در رابطه با حق تعالى فرموده: «و لا ينظر بعين و لا يحدّ باين و لا يوصف بالازواج» خ 182، 262، خدا با چشم نگاه نمى‌كند، و با مكانى محدود نمى‌شود، و با امثال و جفتها توصيف نمى‌شود، اين كلمه فقط يكدفعه در «نهج» به كار رفته است.

اَيه:

اسم فعل است يعنى زياد سخن بگو. اين لفظ فقط يكدفعه در «نهج» آمده است، آنحضرت راجع به حجاج بن يوسف فرموده است: «اما و اللّه ليسلّطنّ عليكم غلام ثقيف الذّيّال الميّال يأكل خضرتكم و يذيب شحمتكم ايه ابا وذحة» خ 16، 174، به خدا قسم حتما بر شما مسلط خواهد شد غلام قبيله ثقيف بسيار متكبّر و ستمگر، تازه‌هاى شما را مى‌خورد و پپهتان را ذوب مى‌كند، بسيار بگو (هر چه ميخواهى بكن) اى پدر خنفساء (سوسك) توضيح اين سخن در «ثقف» خواهد آمد

و الحمد للّه و هو خير ختام سه صفر الخير 1411 و 3، 6، 69

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 106
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست