نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 40
دليل نامگذارى اين ستون به ستون مربّعة القبر آن است كه به نقل ابن
شهرآشوب؛ هنگامى كه امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السّلام به كمك سه تن از
مهاجرين؛ يعنى عباس و فضل و اسامه، خواستند بدن شريف پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و
آله را به خاك بسپارند، انصار از امير مؤمنان عليه السّلام خواستند تا يكى از آنان
نيز براى دفن بدن حضرت وارد قبر شود، حضرت «أوس بن خوليّ» را به داخل قبر فرستاد،
پس از آنكه جسد مبارك پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را در قبر گذاشتند، امير
مؤمنان به اوس گفت:
«اخرج
و ربّع قبره»؛ «بيرون شو و قبر را چهار گوشه بساز».[1]
وجه ديگرى نيز به چهار ديوارى كشيدن دور آن اشاره دارد.
و
از آنجا كه اين ستون داخل پنجرهاى است كه قبر چهار گوشه حضرت واقع است به آن
اسطوانه (ستون) مربعة القبر گفته شده است.
2.
استوانه محرس يا ستون امير مؤمنان عليه السّلام:
محرس
به محلّ نگهبانى و حراست گفته مىشد؛ زيرا على بن ابى طالب عليه السّلام در كنار
اين ستون به منظور نگهبانى از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله مىنشست و نيز
نمازگاه و مصلّاى امير مؤمنان بوده، لذا به نام آن حضرت شناخته شده است.
اقشهرى
مىنويسد: شهرت اين ستون به مصلّاى على بن ابى طالب عليه السّلام به اندازهاى است
كه بر كسى از اهل مدينه پوشيده نيست. ستون ياد شده از سمت شمال، پشت ستون توبه و
در برابر خانه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله (كه اكنون مرقد مطهّر آن حضرت است)
قرار داشته و از آن در، براى برگزارى نماز به مسجد مىآمده است.[2]
اين
ستون فعلا در كنار ضريح مطهر قرار گرفته و از اين رو، زائران از فيض خواندن نماز
در كنار آن محروم مىباشند و بر آن «اسطوانة الحرس» نوشته شده است.
3.
استوانه سرير:
در
سمت شرقى ستون توبه واقع شده و به ضريح مطهّر چسبيده است. پيامبر صلّى اللّه عليه
و آله در ايام اعتكاف، در كنار آن به اعتكاف مىپرداخت و تختخوابش را- كه از چوب
نخل بود- در كنار آن مىگذاشت
______________________________
(1). مناقب آل ابى طالب، ج 1، ص 227
نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 40