ذيل پاره‌اى اعلام ذكر شده است.

مساجد منسوب به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در جاهاى زير تعيين شده‌اند:

1- مساجد مدينه منوره و حومه‌ها و نواحى آن.

2- مساجد واقع در ميان مدينه و مكّه.

3- مساجد واقع در ميان مدينه و تبوك.

4- و مساجدى ديگر. اكنون به ثبت و بيان مساجد نبوى، بر حسب اين توزيع جغرافيايى مى‌پردازيم:

(1)

مساجد مدينه و حومه‌هاى آن:

1- (2)

مسجد مصلّا-

مسجد العيد: از اوصاف و ويژگى‌هايى كه براى اين مسجد ذكر شده، برمى‌آيد، مسجد ياد شده در محلّ مسجدى است كه امروزه به نام مسجد الغمامه شهرت دارد و نزديك مسجد على عليه السّلام و مسجد ابى بكر مى‌باشد.

2- (3)

مسجد قبا:

در جنوب مدينه واقع شده و حدود پنج كيلومتر با مسجد النبى فاصله دارد.

3- (4)

مسجد ضرار:

اين مسجد از مسجدهاى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نيست بلكه منافقان آن را ساختند. گفته مى‌شود نزديك مسجد قبا بوده است.

4- (5)

مسجد جمعه:

در وادى رانوناء جاى دارد. مى‌گويند نخستين مسجدى است كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله نماز جمعه را در مدينه، در آنجا، اقامه كرد. اين مسجد در ميان قبا و مركز مدينه، در سمت راست «الخط النازل» يا «شارع قباء النازل»، واقع شده است.

5- (6)

مسجد فضيخ:

(به فتح فاء و كسر ضاد)، در شرق مسجد قبا بر روى يك تپه قرار دارد. در سبب نام‌گذارى اين مسجد اتفاق نظريه نيست. اما طبق مشهورترين اقوال در اين باره، علّت تسميه‌اش بدين نام آن است كه گروهى از انصار، قبل از تحريم شراب، در محل اين مسجد «فضيخ» (شراب خرما) مى‌نوشيدند و چون خبر تحريم خمر را شنيدند سر مشك‌ها را باز كردند و هرچه شراب در آنها بود بر زمين ريختند و به اين دليل آنجا را مسجد فضيخ ناميدند.

زمانى كه رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله بنى نضير را محاصره كرد، خيمه خود را نزديك مسجد فضيخ برپا كرد.