ياقوت مى‌نويسد: اما واقعيت آن است كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از بصرى فراتر نرفته است. نيز محجّه سرزمينى است در جنوب غربى تيماء. ريشه اين اسم از اينجا است كه وقتى حاجيان كارهايشان در تيما تمام مى‌شد، به جاى رفتن از صحراى «الجهراء» به خيبر، كه بيابانى خشك و بى‌آب و ناامن بود، از اين مسير (المحجّه) به سمت العلاء مى‌رفتند.

(1)

محدث:

قريه‌اى است در اطراف «المهد» كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آن را به اقطاع عبد الرحمن بن ابى بكر داد.

محراب النّبىّ صلّى اللّه عليه و آله:

جايگاهى است كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در مسجد براى نماز خود انتخاب كرد و آن در ميانه منبر و حجره شريفه، كنار ستون مخلّقه قرار دارد.

در بازسازى مسجد النبى به وسيله عمر بن عبد العزيز ولى وليد بن عبد الملك در مدينه، آن محل به صورت معمارى اسلامى رايج در آن عصر بنا گرديد ولى بناى فعلى آن از آثار به جاى مانده از سلطان اشرف قايتباى مى‌باشد كه به دنبال وقوع آتش‌سوزى در مسجد ساخته شد و كاشى كارى معرّق و نقوش مذهّب محراب كه به خط ثلث بسيار زيبا تزيين شده يادگار دور عثمانى است.

محراب از دو سمت شرقى و غربى يا در امتداد ديوار قبلى مسجد زمان پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به دو حصار مشبّك مسى محصور شده است. در سمت فوقانى مدخل فلزى غربى اين كلمات به چشم مى‌خورد: «لا إله إلّا اللّه الملك الحقّ المبين» و در قسمت فلزى غربى نوشته شده است: «سيّدنا محمّد رسول اللّه الصّادق الوعد الأمين» و در ميان بناى محراب و مدخل فلزى غربى، ستونى است كه با ميله‌هاى مسى مشبّك مزيّن شده، «ستون جزعه» را مشخص كرده است.

در جانب غربى ستون محراب، با خط درشت و طلايى نوشته شده است «هذا مصلّى رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله» و در قسمت فوقانى بناى محراب، با خطوط طلايى بر زمينه سرخ شفاف نوشته شده است:

«هذا محراب رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله».[1]

______________________________
(1). مدينه‌شناسى، ج 1، صص 94- 96 با تغييرى اندك، خلاصة الوفاء، ص 220

[1] . مدينه‌شناسى، ج 1، صص 94- 96 با تغييرى اندك، خلاصة الوفاء، ص 220