نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 393
براى اين گفتههاست.
ابن
الاعرابى گفته است[1]: «عرب به
هنگام سواركارى يا نشستن در حياط و خيلى مواقع ديگر، به آواز ركبانى[2]
تغنّى مىكرد. وقتى قرآن نازل شد، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خوش داشت كه
عربها به جاى تغنّى به آواز ركبانى، هجّيراء[3]
و آوازشان با قرآن باشد»[4].
زمخشرى
نيز گفته است: «عرب عادت داشت كه در همه احوال- چه هنگام سواركارى و چه در حال
لميدن و يا نشستن در حياط خانهها و غيره- به آواز و زمزمه ركبانى تغنّى كند.
پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله وقتى مبعوث شد، بر اين حال برآمد تا آواز و
زمزمه آنان با قرآن باشد. پس بدان فرمان داد؛ يعنى فرمود: «هركس قرآن را جايگزين
ركبانى نكند و آن را زمزمه زير لب و تغنّى با آواز خوش قرار ندهد، از ما نيست»[5].
فيروزآبادى
گفته است: «غنّاه الشعر و غنّى به تغنية: تغنّى به». يعنى شعر را به آواز خواند و
آن را تغنّى كرد.
«زبيدى»
ضمن آنكه نقل اين گفته را به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله منسوب داشته گفته است:
«خداوند
به هيچكس چون پيامبر گرامى اجازه نداده است كه با قرآن آشكارا تغنّى كند».
«ازهرى»
گفته است: «عبد الملك البغوى» به نقل از ربيع و او به نقل از شافعى به من اطلاع
داد كه معناى تغنّى «خواندن قرآن با صداى محزون و رقيق است»[7].
او حديث ديگرى را نيز به شهادت مىگيرد كه مىگويد: «زيّنوا القرآن بأصواتكم».
[1] « ابو عبد اللّه محمد بن زياد كوفى» يكى از
زباندانان مشهور عرب است كه در محضر درس او مردمان بسيار حاضر مىشدند. او در
سخندانى و شناخت لفظ ناآشنا از همه سر بود، تا جايى كه مىگويند بر« ابو عبيده» و«
اصمعى» برترى داشته است. او در رجب سال 150 هجرى زاده شد و در شعبان 231 از دنيا
رفت( قمى، الكنى و الألقاب، ج 1، ص 215).
[2] ركبانى: خواندن سرود با كش و قوس دادن و زير و بم
صدا.