نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 344
دو رساله ديگر اين مجموعه يكى
تأليف ابو الحسن علىّ بن عيسى رمّانى (متوفاى 386) از بزرگان اهل كلام و
انديشمندان جهان اسلام است.
نوشتههاى
او در زمينههاى قرآنى بسيار ارزشمند و مورد عنايت شيخ الطائفة ابو جعفر طوسى در
تفسير گرانقدرش «التبيان» قرار گرفته است. ديگرى رساله «شافيه» نوشته شيخ عبد
القاهر جرجانى (متوفاى 471) است. جرجانى پايهگذار علوم بلاغت، به صورت علم مدوّن
مىباشد. اين شخصيّت بزرگ جهان علم و ادب، سه نوشته ارجمند- در اين زمينه- براى
هميشه به يادگار گذارده است: اسرار البلاغة، دلايل الاعجاز و آخرين آنها رساله
«شافيه» است. رساله شافيه خلاصه و چكيده مباحث دو كتاب پيش را- كه به مثابه مقدمه
براى وصول به اعجاز مىباشد- به گونهاى موجز و فشرده عرضه كرده است. وى خدمتى
شايسته به عالم ادب در راه رسيدن به اعجاز قرآن انجام داده است.
ابو
بكر باقلانى (متوفاى 403) و امام فخر رازى (متوفاى 606)، و كمال الدين زملكانى
(متوفاى 651) هريك كتابى مبسوط در اين زمينه نوشته و مسأله اعجاز قرآن را به گونه
تفصيلى مورد بحث قرار دادهاند. امام يحيى بن حمزه بن على علوى زيدى (متوفاى 749)
كتاب «الطراز في أسرار البلاغة و حقائق الإعجاز» را در سه مجلد نوشته كه در جلد
سوم تمامى نكات بلاغى و اسرار بديع را بر آيههاى قرآن پياده كرده، و به خوبى از عهده
اين كار برآمده است. جلال الدين سيوطى (متوفاى 910) نيز به طور گسترده كتابى در سه
مجلد ضخيم با عنوان «معترك الأقران في إعجاز القرآن» به رشته تحرير درآورده است.
اخيرا
كتابها و رسالههاى فراوانى در زمينه اعجاز قرآن نوشته شده كه مشهورترين آنها
عبارتاند از: «المعجزة الخالدة» علامه سيد هبة الدين شهرستانى، «إعجاز القرآن»
استاد مصطفى صادق رافعى، «النبأ العظيم» استاد عبد اللّه درّاز، «اعجاز قرآن»
علّامه طباطبايى. علاوه نوشتههايى نيز به عنوان مقدّمه تفسير نوشتهاند مانند
مقدمه تفسير «آلاء الرحمن» شيخ محمد جواد بلاغى و «البيان» استاد
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 344