از ميان نام‌هاى گفته شده، چهار نام است كه در خود قرآن به عنوان اسم به كار رفته است كه عبارتند از:

1. قرآن، «بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ؛[1] آرى اين قرآنى ارجمند است»؛

2. فرقان، «تَبارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى‌ عَبْدِهِ ...؛[2] بزرگ [و خجسته‌] است كسى كه بر بنده خود، فرقان [/ كتاب جداسازنده حق از باطل‌] را نازل فرمود ...»؛

3. كتاب، «إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ ...؛[3] ما اين كتاب را به حق بر تو نازل‌كرديم ...»؛

4. ذكر، «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ؛[4] ما اين قرآن را به تدريج نازل كرده‌ايم و قطعاً نگهبان آن خواهيم بود».

اشتقاق واژه قرآن‌

اين واژه از ريشه «قَرَأَ» به معناى خواندن گرفته شده است. همزه در اصل واو بوده و از ماده قَرَوَ به معناى گرد آوردن است؛ زيرا قارى در هنگام تلاوت، كلمات و حروف را گرد هم مى‌آورد، نظير كتاب و كتابت كه در اصل به معناى جَمَعَ بوده، چنانچه راغب مى‌گويد.

قرآن مصدر است همچون غفران، رجحان و كفران. مثل؛ «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى‌ غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً؛[5] نماز را از زوال آفتاب تا نهايت تاريكى شب بر پا دار، و [نيز] نماز صبح را، زيرا نماز صبح همواره [مقرون با] حضور [فرشتگان‌] است».

در اشتقاق كلمه قرآن اختلاف نظر وجود دارد؛ بيشتر بر آنند كه از ريشه قَرَأَ

[1] . بروج، 21.

[2] . فرقان، 1.

[3] . نساء، 105.

[4] . حجر، 9.

[5] . اسراء، 78.