درس سوم: نزول قرآن‌

قرآن مجموعه آيات و سوره‌هايى است كه پيش از هجرت و پس از آن در مناسبت‌هاى مختلف، بر پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله نازل شده‌است. نزول قرآن تدريجى، به‌صورت آيه‌آيه و سوره سوره بوده و تا آخرين سال حيات پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله ادامه داشته است. در دوران حيات پيامبر صلى الله عليه و آله متناسب با پيشامدها و براى رفع مشكلات و يا پاسخ به سؤال‌ها، مجموعه‌اى از آيات يا سوره‌اى نازل مى‌شد كه اين پراكندگى در نزول، قرآن را از ديگر كتب آسمانى متمايز مى‌كند؛ زيرا صُحُف ابراهيم و الواح موسى يكجا نازل شده‌اند. همين امر بهانه‌اى شد تا مشركان نسبت به پيامبر صلى الله عليه و آله عيب‌جويى كنند؛ چنانكه در اين آيه آمده است: «وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً ...؛[1] كسانى كه كفر ورزيده‌اند گفتند: چرا قرآن يكجا بر او نازل نگرديده؟ ...» و در جواب آنان آمده: «... كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلًا؛[2] ... اين به‌خاطر آن است كه قلب تو را به‌وسيله آن استوار گردانيم و [ازاين‌رو] آن‌را به‌تدريج بر تو خوانديم». در جاى ديگر مى‌فرمايد: «وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى‌

[1] . فرقان، 32.

[2] . فرقان، 32.