آيات
قرآن به صورت پراكنده و به مناسبتهاى گوناگون نازل شدهاند و طبيعتاً نبايد ميان
آيات، رابطه و تناسبى وجود داشته باشد. در صورتىكه با دقتى كه دانشمندان- بهويژه
در عصر اخير- در محتواى هر سوره انجام دادهاند، به اين نتيجه رسيدهاند كه هر
سوره، هدف يا اهداف خاصى را- كه جامع ميان آيات هر سوره است- دنبال مىكند و مسأله
اعجاز در همين نكته است. امروزه اين به وحدت سياق- كه در هر سوره وجود دارد- «وحدت
موضوعى» مىگويند.
تذكّر
لازم؛ برخى علاوه بر تناسب آيات، مسأله تناسب سورهها را نيز مطرح ساخته
و مىگويند: «ترتيب سورهها نيز با تناسب انجام گرفته است.»؛ حتى برخى از اين
فراتر رفته و آنرا شاهدى بر اعجاز قرآن در ترتيب سورهها دانستهاند[2].
لذا متذكّر مىشويم كه: هيچ تناسب معنوى ميان سورهها با يكديگر وجود ندارد و هرگز
ترتيب موجود بين سورهها توقيفى نيست؛ بلكه پس از رحلت پيامبر اكرم صلى الله عليه
و آله به دست صحابه و از روى برخى مناسبتهاى اعتبارى (مانند بزرگى و كوچكى سورهها
و از اين قبيل) انجام گرفته است.
و)
نكتهها و ظرافتها
در
قرآن انواع استعاره، تشبيه، كنايه، مجاز و نكتههاى بديع به حدّ وفور بهكار رفته
است؛ در تمامى موارد، چهارچوب شيوههاى متعارف عرب رعايت شده،