قولنج‌

و دخول الحمام على البطنة يولد القولنج.

داخل شدن حمام با شكم پر مولد درد قولنج ميباشد.

در اينكه با شكم پر بحمام رفتن خلاف اصول بهداشت است و عوارض سوئى را در بر دارد ميان طب قديم و جديد خلاف نيست ولى گفتگو در آنست كه تبعات سوء اين خلاف احتياط چيست.

ميدانيم غذا براى اينكه هضم شود و جذب بدن گردد محتاج بمقدارى حرارت است اين حرارت درون معده و روده روى غذا تأثير مى‌كند.

از طرفى بشهادت علم و تجربه وقتى حرارتى از خارج بدن را گرم كند حرارت داخلى بدن كم مى‌شود كم شدن اين حرارت اختلالاتى در معده و روده و عمل هضم ايجاد ميكند كه طب قديم از آن بقولنج ايلاووسى تعبير ميكند.

علامت كسانى كه باين بيمارى مبتلا مى‌شوند سردى دست و پا و درد شديد در داخل و خارج شكم مخصوصا قسمت بالاى آن و پريدگى رنگ و گاهى توأم با سر درد و سرگيجه و عرق زياد و بيحالى است.

علاج آن حقنه و شياف و امتناع از خوردن و آشاميدنست.

استفراغ بوسيله قى در اين حال عملى خطرناك ميباشد.

بعد از سه عمل فوق خوردن شربت عسل كه قدرى گرم باشد و استراحت به پشت بسيار لازم و تأثير خوب مى‌بخشد.