رضايند؟ اين كار را به عهده عبد اللّه بن عمر بن خطّاب بگذار كه در هيچيك از جوانب اين فتنه و دو دستگى وارد نشده است.- عبد اللّه بن عمرو بن عاص و عبد اللّه بن زبير كه نزديك ايشان بودند اين سخنان را مى‌شنيدند- عمرو گفت: تو درباره معاويه چه نظر دارى؟ ابو موسى از دادن پاسخ بدو خوددارى كرد.

[گواهان دو داور]

راوى گويد:

عبد اللّه بن هشام و عبد الرحمن بن [اسود بن‌] عبد يغوث‌[1] و ابو الجهم بن حذيفه عدوىّ و مغيرة بن شعبه گواه داوران بودند، پس عمرو (به ابو موسى) گفت: آيا نمى‌دانى كه عثمان مظلوم كشته شد؟ گفت: چرا. گفت: گواه باشيد، اى ابو موسى چه چيزى مانع آن است كه معاويه را ولىّ خون عثمان شناسى؟ در حالى كه موقعيّت خاندان او را در ميان قريش مى‌دانى؟ اگر مى‌ترسى كه مردم بگويند معاويه را كه سابقه‌اى در اسلام نداشته است ولىّ (خون عثمان) شمرده‌اى، تو را بر اين اختيار حجّتى است، به اين ترتيب كه مى‌گويى: من او را از آن رو ولىّ خون عثمان، خليفه مظلوم يافتم كه به خونخواهى او برخاسته و صاحب سياستى نيكو و تدبيرى درست است و بر سر اين همه برادر امّ حبيبه‌[2] است كه مادر مؤمنان و همسر پيامبر صلّى اللّه عليه است و خود در صحبت او بوده و يكى از اصحاب پيامبر (ص) است. (عمرو) سپس مسئله توانمندى و مال و منال و امكانات چيره‌دستى (و رفاه مادّى) را بدو پيشنهاد كرد و گفت: اگر او صاحب اختيار شود تو را چنان گرامى دارد و بنو ازد كه ديگرى هرگز [مانند آن‌] با تو نكرده باشد. آنگاه ابو موسى گفت: اى عمرو، از خدا بپرهيز، اما اينكه‌

[1] عبد الرحمن بن اسود بن عبد يغوث بن وهب بن عبد مناف بن زهرة الزّهرى، در روزگار پيامبر خدا( ص) تولّد يافت و پدرش در همان عهد بمرد و از اين رو در شمار صحابه آمده است.

عجلى گويد: از بزرگان تابعان است.- الاصابة، 5072 و تهذيب التهذيب. كلمه« الاسود» از نسخه اصل و شنهج افتاده است. اين اسم به صورت كامل در صفحه 747 همين كتاب آمده است.

[2] شرح حال امّ حبيبه پيشتر در ص 718 گذشت.