فصل چهارم: شرايط حاكم اسلامى‌

رئيس جامعه اسلامى‌

جامعه اسلامى، چه جامعه‌اى است و چه ويژگى‌هايى دارد؟

جامعه‌اى كه با اتّكا به مكتب شكل مى‌گيرد و حاكميّت مكتب، در همه زواياى آن اصل و مبنا شمرده مى‌شود جامعه اسلامى است. از اين‌رو جامعه اسلامى، جامعه‌اى است كه در آن ارزش‌ها و قوانين اسلام بر همه روابط اجتماعى حاكم باشد. پس اسلامى بودن جامعه، به حاكميّت مكتب در تار و پود آن است.

دولت اسلامى نيز دولتى است كه وظيفه عينيّت بخشيدن به مكتب را در سطح جامعه انجام مى‌دهد؛ ولى حركت حكومت و جامعه در چنين سيرى، هنگامى تضمين مى‌گردد كه در امامت و رهبرى آن، افزون بر شرايط عمومى رهبرى، دو ويژگى اساسى زير وجود داشته باشد:

1. آگاهى عميق از مكتب و تعاليم و معيارهاى آن‌

2. ايمان به قلب به مكتب و تعهّد عملى به آن‌

تبيين ضرورت اين دو ويژگى، به توضيح بيشترى نياز دارد كه در دو بخش صلاحيّت علمى و صلاحيّت اخلاقى آن‌ها را پى مى‌گيريم.

1- 4. صلاحيّت علمى (فقاهت)

فقه در لغت به معناى «فهم» است؛[1] ولى در زبان اسلامى امروز، به معناى‌

[1] - اسماعيل بن حمّاد جوهرى، الصّحاح، ج 6، ص 2243« الفقه: الفهم ... ثمّ خصّ به علم الشّريعة، و العالم به فقيه؛ فقه: فهم ... سپس به علم دين و شريعت اختصاص يافته است، و عالم به آن فقيه نام دارد».