نوازش بر سر يتيم بكش.[1]

در سخنى ديگر فرمود: دل‌هايتان را به رقت و نازكى و مهرورزى عادت دهيد، زياد تفكر كنيد و از خوف خدا گريه كنيد.[2]

حضرت على عليه السلام در نامه بلندى كه پندهاى گران بهاى او به فرزندش امام حسن مجتبى عليه السلام است، از جمله درباره مراقبت از قلب و تربيت دل و حيات بخشى به جان توصيه مى‌فرمايد: «وَ ذَلِّلْهُ بِذِكْرِ المَوتِ‌»؛[3] دل را با ياد مرگ، رام و آرام كن.

اينها بهره گرفتن از عواملى است كه غرور را مى‌زدايد و فطرت را بيدار مى‌سازد و دل را به سرشت اوليه‌اش نزديك‌تر مى‌سازد.

سرزدن به بيمارستان‌ها، سركشى به محله‌هاى فقيرنشين و حلبى آباد، رفت و آمد با خانواده‌هاى يتيم و بى سرپرست، زيارت قبور و حضور در گورستان‌ها، تأمل در حالات پيشينيان و يادآورى آنان كه با ما بودند و اكنون از جمع ما رفته‌اند، گوش دادن به درد دل‌هاى گرفتاران دردمند، ساده زيستى و ساده پوشى، روزه دارى و تحمل رنج گرسنگى و تشنگى و ... مى‌تواند دل‌ها را از قساوت برهاند و اگر دچار آن شده است، به رقت آورد.

اين نكته نيز از سيره مولايمان امير المؤمنين عليه السلام آموختنى است:

او را ديدند كه جامه‌اى كهنه و وصله دار پوشيده است. در اين مورد از او سؤال كردند، حضرت فرمود: «يَخْشَعُ لَهُ القَلْبُ، وَ تَذِلُّ بِهِ النَّفْسُ وَ يَقْتَدى‌ بِهِ المُؤمِنونَ؛[4]

[1] - ميزان الحكمه، حديث 17043( اذا اردتَ ان يلين قلبك فأطعم المسكين و امسح رأس اليتيم)

[2] - همان، حديث 17043

[3] - نهج البلاغه، نامه 31

[4] - همان، حكمت 103