بسرايد. و شعر او در زمانى كوتاه، به همه اقطار عالم اسلام برسد، به طورى كه در بازگشت، از محضر امام آن را از زبان رئيس راهزنان ميان راه مى شنود.

* پيروز حقيقى‌

اكنون بار ديگر نگاهى بر وضع كلى صحنه اين نبرد پنهانى كه مامون آن را به ابتكار خود آراسته و امام على بن موسى الرضا عليه السلام را با نگيزه هايى كه اشاره شد، به آن ميدان كشانده بود مى افكنيم.

يك سال پس از اعلام وليعهدى وضعيت چنين است:

مامون چه در متن فرمان ولايتعهدى و چه در گفته ها و اظهارات ديگر، او را به فضل و تقوى و نسبت رفيع و مقام علمى منيع ستوده است و او اكنون در چشم آن مردمى كه برخى از او فقط نامى شنيده و حتى به همين اندازه هم او را نشناخته و شايد گروهى بغض او را همواره در دل پرورانده بودند، به عنوان يك چهره در خور تعظيم و تجليل و يك انسان شايسته خلافت كه از خليفه به سال، علم و تقوى و خويشى با پيغمبر، بزرگتر و شايسته تر است، شناخته اند.

مامون نه تنها با حضور او نتوانسته معارضان شيعى خود را خوشبين و دست و زبان تند آنان را از خود و خلافت خود منصرف سازد، بلكه حتى على بن موسى الرضا عليه السلام مايه، ايمان و اطمينان و تقويت روحيه آنان نيز شده است در مدينه، مكه و ديگر اقطار مهم اسلامى نه فقط نام على بن موسى الرضا عليه السلام، به تهمت حرص به دنيا و عشق به مقام و منصب، از رونق نيفتاده بلكه حشمت ظاهرى بر عزت معنوى او افزوده شده و زبان ستايشگران پس از دهها سال به فضل و رتبه معنوى پدران مظلوم و معصوم او گشوده شده است.