فصل چهل و هشتم اندر خزانه داشتن و تيمار داشتن قاعده و ترتيب آن‌

1- پادشاهان را هميشه دو خزينه بوده است يكى خزانه اصل و يكى خزانه خرج، و مالى كه حاصل شدى بيشتر بخزانه اصل بردندى و كمتر بخزانه حرج. و تا ضرورتى نبودى از آن خزينه اصل خرجى نفرمودندى و اگر چيزى برداشتندى بوجه وام برداشتندى و بدل بجاى بازنهادندى. و چون اين انديشه داشته نيايد هرچه درآيد در اخراجات صرف افتد و اگر ناگاه بمالى حاجت آيد دل‌مشغولى تولّد كند و در آن مهمّ تقصير و تأخير درآيد. و هرمالى كه آن در وجه خزانه نهاده بودندى از دخل ولايت هرگز آن را]541 a[ تحويل و تبديل نكردندى تا اخراجات بوقت خويش مى‌رسيدى و در صلات و مرسومات و تسويغات تقصير و تأخير نيفتادى و هميشه خزانه آبادان بودى.

حكايت‌

2- شنيدم كه امير آلتون‌تاش را كه امير حاجب سلطان محمود بود بخوارزم‌شاهى نام‌زد كردند و بخوارزم فرستادند و عبره خوارزم شصت هزار دينار بود و جامگى لشكر[1] آلتون‌تاش اضعاف اين عبره بود. آلتون‌تاش‌

[1] - لشكرNK -:PC