فصل پنجم: معرفى انديشمندان سياسى مسلمان‌

قبل از معرفى انديشمندان سياسى مسلمان، بايد به دو نكته توجه كرد:

الف) چگونه و به چه روش انديشمندان را معرفى كنيم؟ براى معرفى انديشمندان مسلمان، كتاب‌هاى زيادى نوشته شده و به روش‌هاى مختلفى به اين امر پرداخته شده است. بعضى به صورت انفرادى و جداگانه از انديشمندان نام برده‌اند و به بررسى انديشه‌ى سياسى آنها پرداخته‌اند (كه بعضى بسيار مفصل و بعضى ديگر بسيار كوتاه مى‌باشند). برخى نيز، كه شاره شد، سياست را بر اساس دانش سياسى تقسيم‌بندى و دوره‌بندى كرده‌اند؛ يعنى متفكران اسلامى را در حوزه‌هاى مختلف علوم اسلامى تقسيم‌بندى نموده‌اند.

ب) هريك از اين انديشمندان و متفكران اسلامى بر اساس ديدگاه‌ها، انگيزه‌ها و اهداف خود، به بيان سياست اسلامى پرداخته‌اند كه به وجه مشترك همه‌ى اين تعاريف اشاره شد.

از مهمترين جريان‌هاى انديشه‌ى سياسى مى‌توان به گرايش‌هاى زير اشاره كرد (كه در اين فصل از همين‌روش جهت معرفى انديشمندان مسلمان استفاده خواهيم كرد):

1) گرايش سياسى- فلسفى (فلسفه‌ى سياسى)، با نمايندگى فارابى و ابن سينا

2) گرايش سياسى- فقهى (فقه سياسى)، با نمايندگى امام خمينى (ره)

3) گرايش سياسى- كلامى (كلام سياسى)، با نمايندگى شيخ طوسى و سيد مرتضى و خواجه نصير طوسى‌