متفرق و امثال آن، او را مى‌رسد كه بردارد و از آن انتفاع يابد. ليكن اگر صاحب او گاهى كه آن را در دست بيابد بعد از آن‌كه آن را جمع كرده باشد، مى‌رسد او را كه بگيرد آن را و از آن انتفاع يابد. و ملك آن‌كس نمى‌شود كه آن را فراگرفته.

و شيخ الاسلام رحمه اللّه در شرح كتاب ذبايح گفته كه مالك را نمى‌رسد كه از دست او بگيرد بعد از آن‌كه جمع كرده باشد آن را. و همچنين است جواب در برچيدن خوشه: اگر آنكس كه خوشه را مى‌افكند در وقت افكندن گفته كه هر كس كه خواهد بردارد، مالك را نمى‌رسد كه بگيرد آن را بعد از آن‌كه كسى برداشته باشد، بى‌خلاف. و هم‌چنين ياد كرده فقيه ابو الليث رحمه اللّه در فتاواى خود در كتاب هبه و صدقه. اما اگر نگفته باشد، مى‌رسد آن‌كس را كه انداخته كه بازستاند بعد از آن‌كه كسى او را برداشته باشد. و اگر آن لقطه چيزى باشد كه داند كه صاحب آن آن‌را خواهد بازطلبيد، همچو طلا و نقره و مانند آن، او را مى‌رسد كه بردارد و نگاه دارد و تعريف كند تا بصاحب رساند آن‌را. و پوست انار و دانه خرما هرگاه كه جمع كرده باشند همين حكم دارد.

و در تعريف و شناسانيدن لقطه اختلاف كرده‌اند: شمس الدين حلوائى رحمه اللّه گفته كه ادنى مرتبه تعريف آن است كه گواه گيرد نزد فراگرفتن، و گويد كه من اين را مى‌گيرم از آن جهت كه رد كنم بصاحب آن. پس اگر چنين كند و تعريف نكند بعد از آن، كافى است او را. و بعضى از مشايخ گفته‌اند كه سزاوار است كه به در مسجد آيد و ندا كند بدان. و بعضى از مشايخ گفته‌اند كه كافى است در اشهاد كه بگويد هركه را بشنويد كه او را طلب لقطه مى‌كند او را دلالت كنيد سوى من. و امام محمد رحمه اللّه در كتاب خود گفته كه يك‌سال تعريف كند. و ميانه اندك و بيش هيچ فرقى نكرده. و از ابو حنيفه رحمة اللّه دو روايت است. حسن بن زياد از او روايت كرده كه اگر دويست درهم و زيادت باشد يك‌سال تعريف كند، و اگر كمتر باشد از آن تا به ده درهم يك‌ماه تعريف كند، و اگر كمتر از ده باشد سه روز تعريف كند. و از (امام اعظم)[1] و امام محمد رحمهما اللّه‌

[1] -اضافه از م.