اين واقعيت ناشى مى‌شود كه تعدادى از نظريه‌پردازان در ورود به بحث وقوع و پيروزى انقلاب، به مراحل مختلف انقلاب به‌طور جدا از هم توجه مى‌كنند.

به‌عبارت‌ديگر، هرچند ممكن است در يك دوره طولانى، زمينه‌ها، علل و عوامل وقوع يك انقلاب شكل‌گرفته، انقلابى آغاز گردد و از آن پس نيز رهبرى آن انقلاب، آرمان انقلابى، شعارها و اهداف انقلاب كاركردهايى انجام دهند كه در سرنوشت نهايى مسئله، اهميت دارد، اما جدا كردن اين دو مرحله از يكديگر اشتباه است. برخى نظريه‌پردازان بدون توجه به ارتباط منطقى تنگاتنگ بين اين دو مرحله، دچار خطاى فاحش تحليلى شده‌اند.

بايد بدانيم، در فراهم شدن شرايط وقوع يك انقلاب، هم مجموعه‌اى از اقدامات فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى و سياسى دولت مداخله دارند و هم مجموعه‌اى از ويژگى‌ها و اقدامات نيروى اجتماعى ازجمله نقش و ماهيت آرمان انقلابى، راهبرد و تاكتيك‌هاى رهبرى و ويژگى‌هاى فرهنگى و تاريخى توده‌ها. حال، زمانى كه يك حركت آغاز شد، پيشرفت آن تا پيروزى يا شكست نيز با ويژگى‌ها و اقدامات هردوطرف، يعنى قدرت سياسى و نيروى اجتماعى مرتبط است.

نكته درخور توجه اينكه انقلاب زمانى اتفاق مى‌افتد كه توده‌ها مسير جريان‌هاى فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى، سياسى جامعه را با محتويات ذهنى، ارزش‌ها و باورهاى خود در تعارض مى‌يابند؛ ارزش‌ها و باورهايى كه ممكن است در مسير تاريخ يك كشور شكل گرفته باشد. ازاين‌رو، براى مشخص كردن عامل اصلى وقوع انقلاب، آيا بايد به اقدامات حكومت و يا به نقش فرهنگ و ارزش‌هاى عمومى به‌منزله عامل اصلى توجه كرد؟ افزون‌برآن، نقش‌