نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 6
سرهنگ وستداهل در 11 آوريل 1916 جهت گذراندن
مرخصى خود به سوئد نمود بيورلينگ را به جانشينى موقت خود انتخاب نمود. (نظم و
نظميه در دوره قاجاريه، ص 189؛ سوئدىها در ايران، ص 227- 235).
______________________________
(7). البته در منابع ديگر آمارهاى متفاوتى
آمده است از جمله اينكه: دو پاسبان در كلانترىها به قتل رسيدند و هفت تن مجروح
شدند كه آنها هم به تدريج مردند. اما در تاريخ 24/ 2/ 1300 در جلسه هيئت دولت
تصويب شد كه به سه نفر از آژانهايى كه در سوم اسفندماه كشته شده بودند مقررى
ماهانه پرداخت شود. (اسناد تاريخ معاصر، شم 4786- ن).
(11). بست و بستنشينى: پناه بردن به
مكانهايى معين، محترم و غالبا مقدس و مصون از تعرض و عمل پناه بردن به آنها.
معمولا افراد مجرم يا مغضوب يا مظلوم (براى احقاق حقشان) به آن مكانها پناه
مىبردند (دانشنامه جهان اسلام، ج 3، ص 395- 399).
(13). اسناد وزارت خارجه فرانسه مجلد 17، ص
51 و تاريخ معاصر ايران، شم 19 و 20، س 1380، ص 70.
(14). كلنل كاظم خان سياح، در سال 1274 متولد
شد. در شانزده سالگى براى تحصيل در قسمت نظام وارد مىشود و به خلاف نظر پدرش كه
اصرار مىكرد در پزشكى تحصيل كند، نظامى شد وى بعدها جزو كميته آهن شد.
كاظم خان آجودان سابق كلنل «اسمايس» بود. وى از افسران محورى كودتاى
سوم اسفند 1299 و از جمله همقسمشدگان با رضا خان ميرپنج بود و پس از كودتا
حكومتنظامى تهران بر عهده او بود. مدتى نيز رياست ستاد مشترك را عهدهدار گرديد.
مىتوان گفت كه ستاره اقبال او با سقوط كابينه سيد ضياء اقول كرد، بهطورى كه، به
همراه سيد ضياء معزول از ايران خارج شد و در برلين به همكارى با افرادى نظير
پورداوود و جمالزاده پرداخت.
بعدها سرپرستى هنرستان صنعتى اصفهان را (در سالهاى پيش از شهريور
1320) به عهده داشت. در سال 1315 به جرم انتقاد از ديكتاتورى رضا خان زندانى شد.
در كابينه محمد على فروغى بعد از شهريور 1320 رئيس اداره صنايع اصفهان بود كه
«هژير» وزير بازرگانى و پيشه و هنر او را به تهران فراخواند و او را به رياست
كارخانه گليسيرين و صابون منصوب كرد. وى پس از شهريور 1320، مجدا به همكارى با سيد
ضياء در حزب اراده ملى روى آورد. سرانجام سياح در سال 1349 ش درگذشت. (تاريخ بيست
ساله، ج 1، ص 189 و 203؛ يادها و يادبودها، ص الف و ب؛ مجله بديع، شم 4، س 1328، ص
13؛ تاريخ مختصر احزاب سياسى، ج 1، ص 83؛ روزنامه خاطرات عين السلطنه، ج 8، ص
5989؛ توفان در ايران، ص 850).
(16). علاوهبر زندان قزاقخانه، زندانهاى
شهربانى، باغ سردار اعتماد، باغ مجيديه (نزديك قصر قاجار)، شريفآباد قزوين،
عشرتآباد، مباركآباد (نزديك سلطنتآباد) و باغ سپهسالار بيرون دروازه شميران و
فرمانيه، دزاشيب شميران و كاشان و قم وجود داشتند كه زندانيان در آن مكانها
زندانى و تبعيد شدند. (تاريخ بيست ساله ايران، ج 1، ص 236- 239).
(17). همان، ج 1، ص 237.
(18). خاطرات و سفرنامه، ص 211- 210.
(19). ميوههاى دار، ج 2، ص 932.
(20). خاطرات و تالمات مصدق، ص 126.
(21). تاريخ مختصر احزاب سياسى ايران، ج 1، ص
89.
(22). روزنامه ايران، 3/ 12/ 1299، ص 1.
(23). در كتاب رضا شاه اثر رضا نيازمند، در
صفحه 468 درباره صدور «اعلان حكم مىكنم» آمده است كه صدور اين اعلان در دو روز
متوالى و دوبار به طور جداگانه بوده است كه يكى مربوط به سوم اسفند و ديگرى مربوط
به چهارم اسفند مىباشد. منبع اين مطلب كتاب «شرح زندگانى من» معرفى شده است. ولى
چنين مطلبى در آن منبع وجود ندارد ضمن آنكه در جلد 3 «شرح زندگانى من» صفحه 214
به اشتباه تاريخ اين اعلان 14 جمادى الثانى 1339 آورده شده است. (م).
(24). اسناد ملى ايران، شم ت 293001477.
(25). با وجود اينكه برگزارى اجتماعات ممنوع
اعلام شده بود ولى در صورتيكه، از حكومتنظامى مجوز اخذ مىشد، برگزارى اجتماعات
ميسر بود. سيد محمد طباطبائى در تاريخ 18 ديماه همان سال فوت كرده بود و به نظر
مىرسد مجلس ترحيم مذكور، از جمله مجالس بزرگداشت چهلم ايشان بوده است. (م).
(26). روزنامه ايران، 3/ 12/ 1299، ص 1.
(27). همان.
(28). تلگراف كارگزارى اصفهان به وزارت
خارجه، 4/ 12/ 1299، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 46، پ 5، ص 41.
(29). همان.
(30). روزنامه ايران، 3/ 12/ 1299، ص 2.
(31). ميوههاىدار، ج 2، ص 933.
نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 6