جارى خودشان تجاوز ننموده و با يكديگر مخالفت ننمايند.

آيرم در ادامه گزارش خود آورده است: بعد از اين مراسم نيز تمام خوانين بختيارى، يك روز براى صرف ناهار در كنسولگرى انگليس در اصفهان مهمان بوده‌اند ولى از مذاكرات اين مهمانى هنوز اطلاعى بدست نيامده است. آيرم همچنين از ائتلاف علماى اصفهان و خوانين بختيارى خبر داد 13 و اظهار داشت كه براساس تحقيقات انجام شده علماى اصفهان نيز در جلسه‌اى ديگر پس از اخذ تصميماتى از خوانين بختيارى به صورت مشروط در ائتلاف با بختيارى‌ها شركت كرده‌اند كه از آن جمله مى‌توان به تعهد گرفتن از حكومت اصفهان براى اعزام نكردن نايب الحكومه به محال و توابع جزء اشاره كرد. 14

[تصوير] مورخ السلطنه‌

______________________________
(1). مراسله ممتاز الدوله به وزارت خارجه، 26/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 67، پ 3، ص 2.

(2). پس از ارائه اين پيشنهاد از سوى سفارت روسيه شوروى به وزارت خارجه، وزارت داخله در تاريخ 16/ 12/ 1300، از وزارت خارجه تقاضا كرد، نظر به اينكه اداره نظميه به درخواست كميسارياى شميران، قراولخانه زرگنده را براى شعبه قلهك لازم دارد، قراولخانه به تصرف كميسارياى شميران درآيد. (اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 2/ 15، پ 60، ص 14).

(3). زرگنده: روستايى از بخش شميران شهرستان تهران و در جنوب تجريش در سر راه تهران به تجريش بوده كه در كنار قلهك واقع شده است و مقر تابستانى سفارت روسيه در اين روستا قرار داشته است و اكنون جزئى از شهر تهران محسوب مى‌شود.

(4). يادداشت سفارت روسيه به وزارت خارجه، 26/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 2/ 15، پ 60، ص 6.

(5). روزنامه ايران، 27/ 11/ 1300، ص 1.

(6). تلگراف اسماعيل اميرفضلى به وزير جنگ، 26/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 42، ص 1.

(7). تلگراف اسماعيل اميرفضلى به وزارت جنگ، 26/ 11/ 1300، اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سياسى، س 1300، پ 97، ص 45.

(8). روزنامه ايران، 26/ 11/ 1300، ص 2.

(9). همان.

(10). فرج اللّه بهرامى فرزند محمد على خان تفرشى در سال 1260 ش، متولد شد، تحصيلات خود را در مدارس جديد مانند دار الفنون و آليانس و مدرسه ايران و آلمان به پايان رسانيد و به زبان عربى و فرانسوى تسلط يافت. در سال 1285 ش، مقارن انقلاب مشروطيت به استخدام وزارت جنگ درآمد، مدتى هم در زمان حسين خان علاء به وزارت فوائد عامه منتقل شد و مجددا به وزارت جنگ بازگشت و به رياست كابينه آن وزارتخانه رسيد.

در دوره پنجم از طرف مردم تبريز به وكالت مجلس شوراى ملى انتخاب شد و جزء چند نفرى بود كه براى تغيير سلطنت تلاش مى‌كرد. در سال 1304 ش، كه مجلس شوراى ملى به خلع قاجاريه و پادشاهى رضا خان رأى داد و مجلس مؤسسان با تغيير چهار اصل از اصول متمم قانون اساسى، سلطنت را به رضا خان و اعقاب ذكور وى سپرد، پس از سلطنت رضا خان به رياست دفتر مخصوص رضا شاه برگزيده شد. در سال 1306 وى به عنوان سرپرست محصلين نظامى به اروپا رفت و پس از بازگشت والى فارس شد.

در سال 1311 در كابينه مخبر السلطنه وزير پست و تلگراف شد. در سال 1312 والى خراسان شد و در سال 1314 به همراه عده‌اى مانند على دشتى، زين العابدين رهنما و محمد رضا تجدد زندانى شدند. پس از مدتى از زندان آزاد و به ملاير تبعيد شد. در سال 1319 ش، مجددا بازداشت گرديد كه وقايع شهريور 1320 وى را از زندان نجات داد. در سال 1321 در كابينه قوام السلطنه، فرج اللّه بهرامى وزير كشور گرديد. بهرامى سرانجام در سال 1330 ش، در تهران درگذشت. (شرح حال رجال سياسى و نظامى ايران، ج 1، ص 341- 344؛ خاطرات و خطرات، ص 412؛ زندگينامه رجال و مشاهير ايران، ج 2، ص 113، 114).

(11). البته احمد شاه در مسافرت بود و اين حكم به موجب پيشنهاد رضا خان، وزير جنگ قبلا صادر شده بود كه امروز به بهرامى اعطا شد. (م).

(12). روزنامه ايران، 26/ 11/ 1300، ص 3.

(13). به اعتقاد آيرم تسليم شدن حكمران بختيارى در مقابل تقاضاهاى علما حائز اهميت و حاكى از اتحادى جدى ميان آنان بود (اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سياسى، س 1300، پ 98).

(14). مراسله محمود آيرم به رئيس اركان حزب كل قشون، 26/ 11/ 1300، اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سياسى، س 1300، پ 98، ص 20.