چهارشنبه 18 بهمن 1300/ 7 فوريه 1921/ 9 جمادى الثانى 1340

* صدور اعلان از سوى لاهوتى براى قزاق‌ها و ژاندارم‌ها

«لاهوتى» خطاب به قزاق‌ها و ژاندارم‌ها اعلانى را منتشر كرد. متن اعلان «لاهوتى» بدين شرح است:

«آقايان قزاق! به كجا حمله مى‌كنيد؟ آيا به خانمان سيصد هزار نفوس مى‌خواهيد فاتح بشويد؟

آقايان قزاق! خجالت نمى‌كشيد؟ به ملتى كه چهار صد خانوار عائله شما را مثل خواهر و مادر در آغوش محبت مى‌پروراند هجوم مى‌كنيد.

آقايان قزاق! مردهاى ناموس‌پرور و جوان‌هاى باغيرت تبريز با يارى يزدان و به كمك امام عصر عجل اللّه فرجه نخواهند گذاشت شما در رخت‌خواب زن‌هاى آنها فاتحانه بخوابيد ... نه ان شاء اللّه نخواهند گذاشت.

اما تو اى ژاندارم! اى ژاندارم باشرف! تو كه با دادن جان شرافت و ملت‌پرستى خود را ثابت مى‌كنى تو بايد براى حفظ ناموس تبريزيان بميرى! تو نبايد زنده بمانى و قزاق به خانه تبريزيان داخل شود.

تو اى ژاندارم! آيا مى‌دانى كه حفظ ناموس تبريزيان از طرف خدا به تو واگذار شده است تو مى‌دانى كه يك جو تلفات جان و مال و ناموس تبريزيان شرافتت را پايمال و مرديت را لكه‌دار خواهد كرد.

ژاندارم! زن‌هاى بى‌گناه و دخترهاى معصوم تبريز كه شب‌ها از اثر هجوم قزاق مانند جوجه مرغ مى‌لرزند ناموس تو هستند.

ژاندارم! بمير براى تبريز. زيرا كه تبريز گهواره شرف و سرچشمه آزادى است.

و تو اى تبريز! تو هم ژاندارم را حمايت كن! زيرا كه ژاندارم فدايى ناموس تو است. رئيس ژاندارمرى- لاهوتى.» 1

* حفظ امنيت اتباع خارجى مقيم تبريز

در پى ابراز نگرانى مقامات ديپلماتيك خارجى از امنيت اتباع خارجى مقيم تبريز، مشير الدوله از وزارت جنگ خواست:

به حبيب اللّه خان شيبانى دستور داده شود 2 در حفظ محله ارمنستان در تبريز كه كنسول انگليس و برخى ديگر از اتباع خارجى در آنجا سكونت داشتند، حتى المقدور مراقبت نمايد. 3

* مذاكره شيبانى با صاحب‌منصبان ژاندارم‌

با استقرار نيروهاى حبيب اللّه خان شيبانى در باغ شمال- مقر قزاق‌هاى تبريز- اوضاع كمى تغيير كرد. شيبانى در عين تدارك عمليات سركوب نيروهاى شورشى سعى كرد از نفوذ خود در ميان ژاندارم‌ها استفاده كرده و اطرافيان لاهوتى را از ادامه تمرد منصرف نموده و براى اطاعت حاضر نمايد. ازاين‌رو، با صاحب‌منصبان آنها وارد مذاكره شد. 4

* پيشنهاد «رياست‌جمهورى» به مخبر السلطنه‌

لاهوتى، اجلال الملك و سرتيپ‌زاده نزد مخبر السلطنه كه در ژاندارمرى تحت نظر بود رفته، از وى خواستند «رياست جمهورى» را بپذيرد و به وى وعده دادند در اين صورت او را روى سر به «عالى‌قاپو» خواهند برد و پنجاه هزار نفر را نيز براى مدافعه حاضر خواهند نمود. ولى مخبر السلطنه در پاسخ آنها گفت «در ايران با وضع حاضر به جمهورى معتقد نيستم، كسى را پيدا كنيد كه معتقد باشد». 5

* تلاش اجلال الملك براى برقرارى صلح ميان قزاق‌ها و ژاندارم‌هاى شورشى‌

اجلال الملك كفيل ايالت تبريز به عنوان آخرين تلاش براى خاتمه مسالمت‌آميز ماجرا به قزاقخانه رفت تا موجبات صلح و آشتى ميان طرفين را فراهم آورد، ولى قزاق‌ها نه فقط حاضر به مصالحه نبودند، بلكه قصد داشتند اجلال الملك را در برابر تحويل مخبر السلطنه گروگان بگيرند. ولى با وساطت شيبانى اجازه دادند به شهر بازگردد. 6