جمعه 27 خرداد 1300/ 17 ژوئن 1921/ 10 شوال 1339

* ورود يك كشتى جنگى روسى به بندر جز

امروز نزديك ظهر يك فروند كشتى تجسّسى جنگى روس به بندر جز وارد شد. كماندان كشتى به مأمورين محلى اظهار داشت: براى گذاشتن مياغ آمده و خواست كه در «دهنه خواجه نفس» جاى آن فراهم شود و سپس مياغ در آنجا تعبيه شود، تا راهنماى كشتى‌هاى جنگى باشد. روس‌ها در گذشته نيز يك فروند «مياغ» در «دهنه خواجه نفس» 1 داشتند. 2

* تخليه رشت از نظاميان شوروى

حدهاى نظامى شوروى شهر رشت را تخليه كردند، نيروهاى ميرزا كوچك خان در شهر حضور داشتند و افراد خالو قربان نيز در سياهرود 3 مستقر شده بودند. 4

* اعتراض سفارت شوروى به ورود نظاميان ايرانى به باغ سفارت‌

بنا به ادعاى سفارت شوروى امروز دو نفر نظامى مسلح ايرانى، در باغ نمايندگى مختار شوروى مشاهده شدند كه فورا از باغ اخراج شدند ولى بعد مشخص شد كه علاوه بر اين دو نفر، ده تا دوازده نفر نظامى و آژان‌ 5 مسلح نيز، به باغ سفارت وارد شده بودند. 6

* پرداخت حقوق معوقه قزاق‌ها

قزاق‌ها به علت عدم دريافت مواجب و حقوق عقب‌افتاده خود، ناراضى بودند. رضا خان وزير جنگ براى پرداخت معوقه قزاق‌ها و افسران انگليسى مستقر در قزوين تا آخر ارديبهشت، پول كافى ارسال كرد. 7

* تقاضاى سفارت آمريكا براى كمك به نيازمندان ايروان‌

بنا به تقاضاى نماينده كميته خيريه شرق نزديك مقيم تبريز، سفارت آمريكا 8 از وزارت امور خارجه تقاضا نمود در خصوص خريد بيست هزار پوط گندم، براى كمك به ايتام و نيازمندان ايروان، با اين كميته همكارى نمايند. گرچه، مقرر بود، اين ميزان گندم از اشخاص متفرقه خريدارى شود نه از دولت، ولى مى‌بايست دولت اجازه خريد و حمل آن را صادر مى‌كرد. 9

______________________________
(1). منطقه خواجه نفس در نزديكى گمش تپه واقع است.

(2). تلگراف از دره‌جز به وزارت داخله، 27/ 3/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 49، پ 30، ص 22.

(3). سياهرود در 9 كيلومترى شهرستان رشت و 2 كيلومترى پير بازار واقع شده است.

(4). جنبش ميرزا كوچك خان بنابر گزارش‌هاى سفارت انگليس، ص 16.

(5). نظميه در پاسخ به اظهارات سفارت شوروى مدعى بود به‌جز يك نفر قزاق كه گارى خود سفارت را حمل مى‌كرده، نظامى ديگرى به باغ سفارت وارد نشده بوده است، ضمن آنكه، باغ سفارت در روزهاى جمعه محل تفريح عموم مردم است و سفارت شوروى هيچ استثنايى براى ورود افراد قائل نشده است. با اين وجود، تحقيقات بيشترى انجام خواهد شد تا هويت نظاميان ادعا شده مشخص شود. (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 2، پ 25، ص 1).

(6). مراسله سفارت شوروى به وزير خارجه، 29/ 3/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 2، پ 25، ص 3.

(7). همان، ص 16 و 17.

(8). در پى درخواست سفارت آمريكا، وزارت امور خارجه به والى آذربايجان دستور داد، نظارت نمايد تا فقط آذوقه مازاد بر نياز مردم آن منطقه به خارج حمل شود و از حمل احشام و دواب به شدت جلوگيرى شود. (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 65، پ 4، ص 1).

(9). مراسله سفارت آمريكا به وزارت خارجه، 27/ 3/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 65، پ 1، ص 12.