فراهم باشد، ولى شخصى با خصوصيات لازم وجود نداشته باشد، باز هم رهبرى يه وجود نمى‌آيد.[1] اهمّ شرايطى كه براى رهبرى لازم شمرده شده است، به اين شرح است:

1- حسن تشخيص و سرعت تشخيص.

2- قاطعيت در تصيم و سرعت در اخذ تصميم.

3- شهامت در اقدام و سرعت در اقدام.

4- پيش‌بينى اقدامات احتياطى در صورت شكست.

5- ظرفيت تحمّل انتقاد و عقايد مخالف.

6- شهامت قبول مسئوليت شكست.

7- تقسيم كار مناسب.

8- تفويض اختيار در حوزه توانايى افراد.

9- سازمان‌بخشى.

10- درشتى در عين نرمى، شكوه در عين درويشى.

11- اصرار در پرورش استعدادهاى زيردستان.

در نقطه مقابل اين صفات مثبت، كه رهبرى بايد واجد آن‌ها باشد، صفات منفى قرار دارد كه با رهبرى ناسازگار است؛ مثل عدم اعتماد به نفس، شك و ترديد در تصميم‌گيرى و عدم تحمل انتقاد. استاد مطهرى، با توجه به شرايط بالا، برخى صفات ديگر را نيز افزوده‌اند:

پيش‌قدمى، همدردى، مؤمن ساختن افراد به هدف كلّى اجتماعى، شناخت شرايط زمان، ايمان و اعتقاد به هدف، و از همه بالاتر، قدرت اراده و شخصيت و تحت تأثير قرار دادن اراده‌ها و تسخير آن‌هاست كه با نوعى قدرت القا و تلقين همراه است.[2] با صرف‌نظر از اين‌كه در اين عناوين، گاه بين شرايط رهبر و وظايف رهبرى،

[1] - همان، ص 674.

[2] - مرتضى مطهرى، امامت و رهبرى، ص 216، 217، 237، 238؛ و ر. ك: ناصر الدين صاحب الزمانى، ديباچه رهبرى، ص 66- 67.