بررسى يك توهم‌

شايد ادّا شود مجموعه پيشرفت‌هاى تجربى كه به بركت عقل نصيب انسان شده و او را بر جهان مادّى مسخّر نموده، دليل صادقى است بر عدم نياز انسان به وحى و منبع ادارى ديگرى به جز تجريه و عقل، ولى اين ادعا توهّمى بيش نيست. اگر انسان موجودى صرفا مادى بود و زندگى او منحصر به دنيا بود و با مردن به پايان مى‌رسيد، غلبه انسان بر جهان طبيعى براى سعادت او كافى بود. امّا حقيقت غير از اين است؛ زيرا پيشرفت صنعتى در حل مشكلات زندگى روزانه بشرى و امور عادى مادى آنان نيز عاجز است.

انسان امروز با همه پيشرفت‌ها نتوانسته مشكلات زندگى روزمره خود را حل كند و توازن صحيح را بر امور خود حاكم نمايد. انسان گم‌گشته‌اى كه زير چرخ‌هاى صنعت به فراموشى سپرده شود، گواه صادقى بر اين مدعاست؛ انسانى كه به صورت ابزار مادى درآمده و در راه خدمت به ساخت‌وسازها هموار سوخته است.

آن چناكه بدبينى گسترده به حل مشكلات بر افكار همگان سايه افكنده و با از دست دادن تمامى ابزارهاى اصلاحى، قدرتمندان توسعه و صنعت، يگانه راه حل موفقيّت خود را در زورمدارى و ظلم و غارت ديگران مى‌دانند و تمام همّت خود را در ساختار اسلحه‌هاى كشتار جمعى متمركز كرده‌اند و به اميد آن روز نشسته‌اند كه با به كارگيرى آنها و كشتار وسيع مردم بى‌دفاع، بر قدرت بلامنازع تكيه كنند. آنجا كه علم و فكر دانشمندان روز، به چنين اوهام اساطيرى ختم شود، نسل انسانى به كدامين مقام دل بندد كه اين چنين تحقير نگردد.

به راستى ديدنى و تعجب‌آور است كه فلز از اعماق معادن استخراج مى‌شود و پس از بازيابى‌هاى متعدد به زيباترين شكل در مظاهر زندگى جلوه مى‌كند. خاك به وسيله دست‌هاى هنرآفرين هنرمندان بر اوج برج‌ها نشيند و ظاهروباطن آنها را جلوه مى‌بخشد. فاسدترين مواد، بازيابى شده و دوباره به چرخه مصرف باز مى‌گردند.

در روزگارى كه مواد بى‌جان بى‌ارزش‌ترين حالت‌ها را ترك كرده و بر اوج عزت نشسته‌اند، انسان، وامانده است و كرامت‌هاى انسانى در مقابل چشم او لگدمال‌