يك. آينده‌پژوهى‌

فهم آينده؛ يعنى، به دست آوردن تصويرى از وضعيت‌هايى كه در آينده تحقّق پيدا مى‌كنند. از آنجا كه اين وضعيت‌ها بستر عمل فرد هستند، بنابراين تصوير مزبور در عمل امروز دخل دارد. هر عملى كه مرتكب مى‌شويم، در مرحله‌اى به تصويرى كه از آينده داريم، ربط پيدا مى‌كند و از آن فراتر، بدون تصويرى از آينده، اعمال ما صورت نمى‌گيرد. حال درستى فهم طبيعتا براساس تحقّق آن است و هرقدر وضعيت پيش‌بينى شده به واقعيت نزديك‌تر باشد، فهم درست‌ترى در اختيار بوده است.

آينده و مؤلفه‌هاى آن:

باتوجه به اين مطالب روشن مى‌شود كه آينده‌پژوهى؛ يعنى: يكم. تلاش براى يافتن تصويرى از آينده؛ دوّم: ارائه توجيهى براى آن تصوير.[1]

بايد در نظر داشته باشيم كه «آينده» احتمالا از در هم‌كنش چهار مؤلّفه زير پديد مى‌آيد:

1. رويدادها، 2. روندها، 3. تصويرها، 4. اقدام‌ها.

1. رويدادها:

رويدادها، همان وقايعى هستند كه مردم را نسبت به كفايت و كارآيى تفكّر درباره‌

[1]. محمد جواد لاريجانى، درس‌هاى سياست خارجى،( تهران: انتشارات مشكوة، 1377)، ص 276.