محدوديت فعاليت آنان خواهد شد، از اين‌رو با دورى گزيدن از فعاليت‌هاى سياسى، همت خويش را در جهت رشد علمى و فرهنگى جامعه شيعه به كار مى‌بستند. اين سياست تا عصر غيبت ادامه يافت و در اين دوران نيز باتوجه به شرايط سياسى و اجتماعى و موقعيت پديدآمده از غيبت امام دوازدهم عليه السّلام دنبال شد. البته ناگفته نماند كه پاره‌اى از فعاليت سياسى، كه مى‌توانست در كاهش مشكلات شيعيان و تعديل وضعيت دشوار امامان و جامعه شيعه مؤثر افتد، از جانب پيشوايان دينى تأييد و تشويق مى‌شد؛ از آن جمله مى‌توان به ورود شيعيان در عرصه‌هاى سياسى و حكومتى دولت عباسى و نفوذ در دربار و تشكيلات ادارى ايشان اشاره كرد كه به‌طور جدّى از زمان حضرت موسى بن جعفر عليه السّلام (امامت 148- 183 ق)، با راهيابى افرادى از خاندان يقطين به دربار هارون الرشيد آغاز شد و در عصر غيبت صغرى، باتوجه به موقعيت آشفته دولت عباسى، البته در يك مقطع زمانى، به اوج خود رسيد. بديهى است حضور برخى از شيعيان در سازمان ادارى دولت عباسى مى‌توانست در تسهيل امور شيعيان كارساز باشد.

در عصر غيبت صغرى، چنان‌كه پيشتر گفته شد، به سبب شرايط سخت تحميل شده از جانب حكومت عباسى بر جامعه شيعه، كه با هدف دستيابى به امام دوازدهم عليه السّلام صورت مى‌گرفت، موقعيت سياسى شيعيان دشوارتر گرديد و همان سياست پرهيز از فعاليت‌هاى سياسى تنش‌زا، به شدت رعايت مى‌شد. نائبان و وكيلان امام ناچار بودند تقيه و اقدامات محتاطانه شديدى را در پيش گيرند و به هر طريقى خبر وجود فرزند امام عسكرى را از عباسيان پنهان داشته، آنان را بر اين باور، كه امام يازدهم بدون داشتن فرزندى از دنيا رفته، نگاه دارند. اين رويه، در سيره عملى دو نائب اول امام دوازدهم به خوبى آشكار است و خود بدان‌