امام‌خمينى در آستانه پيروزى انقلاب براى آگاه نمودن افكار عمومى، درباره اصل استقلال به توضيح بيشترى مى‌پردازد:

ما خواهان قطع روابط [با قدرت‌هاى خارجى‌] نيستيم. ما خواهان قطع وابستگى‌هاى ايران به دُول خارجى هستيم.[1]

در حقيقت مبارزه با وابستگى كشور در ابعاد مختلف سياسى، اقتصادى و فرهنگى روى ديگر بحث استقلال است و جهت‌گيرى سياست خارجى از ديدگاه امام در راستاى مبارزه با ابعاد مختلف وابستگى است.

تأكيد بر اصل نه شرقى نه غربى در واقع به معناى نفى وابستگى به قدرت‌هاى بزرگ و نفى نظام موجود در روابط بين‌الملل بود. به گفته امام‌خمينى، دولت‌هاى استكبارى شرق و غرب به‌ويژه امريكا و شوروى عملًا جهان را به دو بخش آزاد و قرنطينه سياسى تقسيم كرده‌اند: در بخش آزاد جهان، اين ابرقدرت‌ها هستند كه هيچ حد و مرزى نمى‌شناسند و تجاوز به منافع ديگران و استعمار و استثمار ملت‌ها را امرى ضرورى و كاملًا توجيه‌شده و منطقى و منطبق با همه اصول و موازين خودساخته و بين‌المللى مى‌دانند. اما در بخش قرنطينه سياسى كه متأسفانه بيشتر ملل ضعيف عالم به‌خصوص مسلمانان در آن محصور شده‌اند، هيچ حق حيات و اظهار نظرى وجود ندارد و همه قوانين و مقررات، همان قوانين ديكته‌شده و دلخواه نظام‌هاى زورگوست و از سويى بيشتر عوامل اجرايى اين بخش نيز همان حاكمان تحميل‌شده يا پيروان خطوط كلى استكبارند.[2] بدين‌رو، بردگى جديدى بر همه ملت‌ها تحميل شده و بيشتر جوامع در زندگى روزمره خود به اربابان زر و زور پيوند خورده‌اند و حق تصميم‌گيرى در مسائل اقتصاد جهان نيز از آنان سلب شده است.[3] آنان با داشتن منابع سرشار طبيعت و سرزمين‌هاى حاصلخيز و آب‌ها و درياها و جنگل‌ها و ذخاير، به فقر و درماندگى گرفتار آمده‌اند و كمونيست‌ها و زراندوزان و سرمايه‌داران نيز با ايجاد روابط گرم با جهانخواران، حق حيات و

[1]. همان، ج 5، ص 467.

[2]. بنگريد به: همان، ج 21، ص 79.

[3]. همان، ج 20، ص 339.