نام کتاب : ادبيات سياسى تشيع نویسنده : آيينه وند، صادق جلد : 1 صفحه : 289
زمان اقامت پدر در بغداد، رئيس بيمارستان جندىشاپور بود. و از
طرف هارون، رئيس اطباء شد و در اين سمت، باقى ماند تا درگذشت. (منظور خوارزمى همين
فرداست كه اموالش به آن حدّ رسيده بود.) پسر او جبريل نيز طبيب هارون و جعفر برمكى
و مأمون بود. خاندان بختيشوع، در دستگاه عبّاسيان، مقرّب بودند.
(ر. ك: دايرة المعارف فارسى).
144- بغا تركى
نام دو تن، از سرداران ترك در حكومت عبّاسيان، بغاى صغير و بغاى
كبير. بغاى صغير متوفّاى 254 هجرى و قاتل متوكّل است. او با دوستش وصيف در عهد
منتصر و مستعين، فرمانرواى دستگاه عبّاسيان بود. و معتزّ او را بكشت. بغاى كبير،
متوفّاى 248 هجرى از سرداران معتصم و جانشيان اوست. براى تحكيم حكومت عبّاسى،
لشكركشىهايى به مدينه و ارمنستان و بيزانس كرد و بعد از قتل متوكّل، در به حكومت
رساندن مستعين، دست داشت.
(ر. ك: المنجد في الأعلام).
145- افشين اشروسنى
خيدر بن كاوس، متوفّاى 226، آخرين امير اشروسنه و سردار معروف معتصم
عبّاسى.
نزد مأمون اسلام آورد. بعد از پدرش، اشروسنه بدو رسيد. معتصم او را
به دفع بابك فرستاد و او پس از چند سال جنگ، بابك را گرفت و خرميّهى آذربايجان را
قلع و قمع كرد و با فتح و ظفر به بغداد آمد. خليفه او را بسيار اكرام و اعزاز
مىكرد. چندى بعد متّهم به همكارى با بابك و مازيار شد و بعد از پايان كار آندو،
معتصم به سبب فتنهى منكجور، در حقّ وى نيز، بدگمان شد. گويند نقشهى قتل معتصم و
فرار به بغداد را داشت كه به دام افتاد. پس از محاكمه، به جرم زندقه و ارتداد، به
زندان افتاد. پس از آن به زهر كشته شد و جسدش را به دار آويختند و سپس سوزاندند و
به دجله ريختند.
(ر. ك: دايرة المعارف فارسى).
نام کتاب : ادبيات سياسى تشيع نویسنده : آيينه وند، صادق جلد : 1 صفحه : 289