ساق‌هايش ورم كرد.

(ر. ك: رجال ابن داود. تاريخ الطّبرى. ريحانة الأدب).

30- اشتر نخعى‌

مالك بن حارث نخعى، از شجاعان تابعين و از اخصّ اصحاب حضرت امير المؤمنين (ع) است. در جنگ يرموك و جمل و صفّين شركت كرد. در دوره‌ى خلافت حقّه‌ى امام على (ع) به حكومت مصر تعيين شد. احاديث بسيارى در مدح وى وارد شده است. حضرت امير در نامه‌اى كه به اهل مصر مى‌نويسند، از او چنين ياد مى‌كنند و نام مى‌برند:

«من بنده‌اى از بندگان خدا را به سوى شما فرستادم كه در روزگار ترس به خواب نرود و از مقابله با دشمنان خدا از ترس شكست، گام پس ننهد. او شجاع‌ترين بندگان خداست و در حسب، از همه گرامى‌تر و بر نابكاران از آتش، گدازنده‌تر و از پليدى و ننگ از همه دورتر است. او حارث اشتر است، نه ضرب دستش سست است و نه شمشيرش كند. به گاه حذر، بردبار است و به هنگامه‌ى نبرد استوار رأى و برخوردار از صبر جميل. از او بشنويد و فرمانش ببريد».

ابن ابى الحديد، در وصفش گفته است:

«او قهرمان نبرد بود و بخشاينده، سرور بود و بردبار، شيوا بود و شاعر، نرمى و سختى را هردو باهم داشت. در جاى يورش، يورش مى‌برد، و در جاى نرمش، نرمى مى‌كرد.

محدّثان، حديثى آورده‌اند كه براى اشتر فضيلتى بزرگ به همراه دارد و آن شهادت قطعى پيامبر گرامى (ص) است بر ايمان او: «يكى از شما در بيابانى بميرد و دسته‌اى از مؤمنان بر بالينش حاضر آيند».

اين حديث، اشاره به وفات حضرت ابو ذر در ربذه و رسيدن مالك اشتر و حجر بن عدىّ بر بالاى جنازه‌ى او دارد. گفته‌اند در صفّين هيچ‌كس چون اشتر جان‌فشانى نكرد. كسى گويد:

«مالك اشتر را در صفّين ديدم كه تيغى يمانى در كف داشت بسان برق جهنده، و چون سرنگونش مى‌كرد چونان سيل از كفش سرازير مى‌شد و با آن پيش مى‌تاخت».