8. برادرش: سيد كاظم بحر العلوم‌

9. شيخ على بن شيخ عبد الحسين تهرانى‌

ناگفته نماند، همه اين فرزندان از يك مادر نبوده- كه صاحب جواهر چهار بار ازدواج نموده و آخرين آن با كريمه علامه سيد رضا بحر العلوم- فرزند سيد بحر العلوم- بود-. (و آن بر اثر رؤيايى بود كه صاحب جواهر ديد و براى انتساب با خاندان عصمت و طهارت عليهم السّلام بدين وصلت دست يازيد. شرح اين خواب در قصص العلماء، ص 104 آمده است)- پس از مرحوم شيخ تاكنون سير علم و دانش در اين خانواده از حكت باز نايستاده و بسيارى از عالمان كنونى نجف از نسل صاحب جواهر به شمار مى‌روند. شيخ آقا بزرگ تهرانى، نسب ايشان را در كتاب «الظليلة فى انساب البيوتات الجليلة» درج كرده و در لابلاى كرام البررة و نقباء البشر هم، شرح زندگى آنان را آورده است.[1]

درگذشت‌

صاحب جواهر پس از عمرى كوشش و تلاش براى اعتلاى فرهنگ والاى شيعه، تربيت فقيهان و دانشمندان، تأليف كتابهاى گوناگون فقهى، سرپرستى و زعامت جامعه مسلمانان و گره‌گشايى از مشكلات آنان و دهها خدمت گرانبهاى دينى، سرانجام در ظهر چهارشنبه اول شعبان 1266 دارفانى را وداع گفت و به ملكوت اعلى پيوست.[2]

روشن است كه وفات يك پيشواى بزرگ چه اثرى در ميان پيروانش مى‌گذارد، شوروغوغا و ماتم و عزا در همه كشورهاى اسلامى از هند و افغان تا عراق و ايران برپا شد، و چهره شيعيان جهان را هاله‌اى از غم و اندوه فراگرفت، و شاعران در

[1]. براى اطلاع بيشتر از آل صاحب جواهر ر. ك: جواهرى، النجم الزاهر فى اعلام آل صاحب الجواهر؛ آل محبوبه، ماضى النجف و حاضرها، ج 2، صص 99- 137.

[2]. تهرانى، كرام البررة، ج 1، ص 313؛ حرز الدين نجفى، معارف الرجال، ج 2، ص 228.