مسألة
20: لا ريب في أنّ التكسّب وتحصيل المعيشة بالكدّ والتّعب محبوب عندالله تعالي، و
قد ورد عن النبي (ص) والأئمة (ع) الحثّ والترغيب عليه مطلقاً، وعلى خصوص التجارة
والزراعة واقتناء الأغنام والبقر روايات كثيرة. نعم ورد النهي عن إكثار الإبل.
ترجمه: شكى نيست
كه كسب كردن و به دست آوردن اسبابِ گذران زندگى- با كوشش و زحمت- نزد خداى متعال
محبوب است و از پيغمبر اكرم (ص) و ائمه اطهار (ع) ترغيب و تحريك بر آن به طور
عموم، و بر تجارت و زراعت و نگهدارى گاو و گوسفند (دامدارى)، به طور خصوص، روايات
زيادى وارد شده است؛ البته از زياد كردن و تكثير شتر، نهى وارد شده است».
شرح: اصل مسأله
واضح است و تشريح آن از قبيل توضيح واضحات است زيرا روايات در مورد مطلوبيت كسب و
كار و امرار معاش از اين طريق- از طرق خاصه و عامّه- در حدّ تواتر و فوق آن است؛[1] و بلكه در روايات طلب روزى حلال و
كسب و كار بدين منظور را بالاترين جزء عبادت دانسته شده است. در روايتى ابو خالد
كوفى از امام باقر (ع) از رسول اعظم (ص) نقل كرده است:
[1]. وسائل الشيعه، ج 17، ابواب مقدمات تجارت كه
سى باب است و عمدتاً در جهت تشويق به كسب و كار و تجارت و زراعت و نهالكارى و
دامدارى وارد شده است؛ و كافى شريف، ج 5، كتاب معيشت؛ سنن بيهقى، ج 6؛ صحيح بخارى،
ج 2 و ....