و احمد بن فارس مى‌گويد: الغدر غين و دال و راء، اصلى است كه دلالت بر ترك چيزى مى‌كند. مصداق آن غدر است كه نقض عهد (پيمان شكنى) و وفا نكردن به آن است.

و ابن منظور در «لسان العرب» مى‌گويد: ابن سيده گفته است كه غدر ضد وفاى به عهد است و ديگران گفته‌اند كه غدر وفا نكردن به عهد است.[1]

3. اين پيمان شكنى به امت نسبت داده شده است و اين دلالت دارد كه اگر افرادى وفادار به پيمان بوده‌اند، اقليت بسيار محدودى بوده‌اند كه وجود آنان منافى با صدق امت نمى‌باشد؛ مانند: سلمان، ابوذر، مقداد و عمار.

4. اين حديث كه ازعلى (ع) روايت‌شده، دلالت دارد كه امت از ناحيه آن حضرت عهدى‌را بر عهده‌خويش داشته كه لازم بوده است نسبت به آن وفادارباشد و اين عهد جزعهد امامت و سرپرستى امت كه خداوند آن را قرارداده است، چيزى نيست. و اكثريت قاطع امت اين پيمان را شكستند.

بر اين اساس، حديث پذيراى اين توجيه كه مقصود از امتى كه پيمان شكستند گروهى از امت بودند كه غائله صفين يا نهروان را به وجود آوردند، نخواهد بود. چه اينكه اولًا ظاهر از كلمه «بعده» در اين جمله كه «

إن الامة ستغدرُ بي بعده؛

امت پس از آن حضرت در باره من پيمان‌شكنى خواهد كرد»، بعد از در گذشت آن حضرت‌

[1] . لسان العرب/ ج 10/ ص 21/ دار احياء التراث العربى بيروت.